Zaćma ­co to za choroba?

Zaćma jest jedną z najgroźniejszych chorób oczu, która nieleczona prowadzi do znacznego pogorszenia widzenia, a nawet do całkowitej utraty wzroku. Niestety, jest również jednym z najczęściej występujących schorzeń oczu – szacuje się, że na zaćmę cierpi około 20 milionów osób w różnym wieku na całym świecie. Co warto wiedzieć o tej podstępnej chorobie?

Zaćma, nazywana również kataraktą, należy do głównych przyczyn ślepoty. Współcześnie odpowiada za niemal połowę spośród wszystkich przypadków całkowitej utraty wzroku. Powszechność jej występowania sprawiła, że coraz więcej lekarzy zalicza zaćmę do grona chorób cywilizacyjnych. Zaćma może zaatakować w każdym wieku, chociaż obserwuje się wzrost zachorowania u osób starszych po 60. roku życia, zaś lekarze są zdania, że niemal każda osoba w wieku powyżej 70 lat w mniejszym bądź większym stopniu cierpi z powodu zaćmy.

Zaćma jest chorobą oczu prowadzącą do zmętnienia soczewki. Fizjologicznie soczewka jest przezroczysta, dzięki czemu promienie świetlne bez przeszkód przedostają się do siatkówki. W chorym oku pojawiają się początkowo niewielkie plamki lub zmętniałe obszary na soczewce. Owe zmętnienia utrudniają promieniom świetlnym dotarcie do siatkówki oka, co prowadzi do pogorszenia widzenia. Wraz z rozwojem choroby, zmętniałe obszary poszerzają się, a u chorego – analogicznie – pojawiają się coraz większe problemy ze wzrokiem.

Co to jest zaćma i jakie są jej objawy?

Katarakta rozwija się stopniowo. Jej pierwszymi objawami są nieostre widzenia oraz zaburzona ocena odległości. Pacjenci przyznają, że towarzyszy im wrażenie, jakby na gałce ocznej znajdywała się swego rodzaju powłoka, która w znacznym stopniu utrudnia prawidłowe widzenie. Ponadto u chorych na zaćmę obserwuje się takie objawy jak zjawisko olśnienia przy kierowaniu wzroku na źródło światła, a także mniejsza intensywność i wyrazistość barw. Część pacjentów obserwuje u siebie widzenie aureoli światła wokół jego ostrych źródeł – pojawiają się problemy np. z prowadzeniem samochodu po zmroku. Objawami zaćmy mogą być również takie zjawiska jak podwójne widzenie czy pogarszanie się wady wzroku i problemy z doborem odpowiednich szkieł korekcyjnych.

Patogeneza zaćmy nie jest do końca znana. Istnieje wiele czynników, które mogą ją wywołać. Wyróżniamy zaćmę wrodzoną i nabytą, która stanowi zdecydowaną większość przypadków. Zaćmę wrodzoną często obserwuje się u dzieci z aberracjami chromosomowymi, występuje między innymi u chorych na zespół Downa. Istotną rolę mogę odegrać również takich czynniki jak dziedziczność i wewnątrzmaciczne zakażania. Zaćma wrodzona rozwija się również w wyniku schorzeń i urazów gałki ocznej (m.in. odwarstwienia siatkówki i siatkówczaka). Na chorobę szczególnie narażone są również noworodki poddane w okresie prenatalnym szkodliwemu działaniu promieni jonizujących czy niektórych leków.

W większości przypadków zaćma rozwija się w wieku dojrzałym. Zaćma nabyta związana jest z procesami starzenia się organizmu i utratą mocy akomodacyjnej przez soczewkę lub jest wynikiem zaburzeń metabolizmu soczewki wywołanym przez wewnętrzne bądź zewnętrzne czynniki. Na rozwój zaćmy szczególnie narażeni są pacjenci z zaburzeniami metabolicznymi. Cukrzyca jest jednym z czynników warunkujących rozwój zaćmy nabytej. Ponadto w grupie wysokiego ryzyka znajdują się osoby po przebytych chorobach i urazach oczu. Zaćma może być wynikiem przebytego zapalenia twardówki bądź rogówki, a także guzów wewnątrz gałki ocznej. U pacjentów z wysoką krótkowzrocznością obserwuje się zwiększoną liczbę zachorowań niż u osób z prawidłowym wzrokiem bądź dalekowzrocznością.

Jedyną w pełni skuteczną metodą leczenia zaćmy jest prosty, nieskomplikowany zabieg. Początkowo można leczyć zaćmę farmakologicznie, jednakże stosowane krople jedynie opóźnią rozwój choroby, nie rozwiązując problemu. Obecnie złotym standardem w leczeniu zaćmy jest zabieg usunięcia chorej soczewki i zastąpienia jej sztuczną soczewką wewnątrzgałkową metodą zewnątrztorebkową z wypchnięciem jądra soczewki lub stosując fakoemulsyfikację.

Więcej o leczeniu zaćmy: www.tourmedica.pl/artykuly­medyczne/operacje­zacmy/