Jakie schorzenia może wykazać podstawowa morfologia krwi?

Morfologia krwi to rutynowe badanie niezbędne w każdej diagnostyce. Jest szybkie i prawie bezbolesne. Polega na nakłuciu żyły na ręce pacjenta, najczęściej w zgięciu łokciowym, a następnie pobraniu około 5 ml pełnej krwi przez osobę wykonującą zabieg. W przypadku pobierania krwi włośniczkowej, skórę nakłuwa się płytko w celu pobrania odrobiny krwi do rurki kapilarnej. Pacjent otrzymuje wyniki zazwyczaj tego samego dnia. Na podstawie wyników badania morfologii krwi, wykrywającego liczbę i budowę poszczególnych elementów morfotycznych, lekarz od razu może ocenić wstępny stan zdrowia pacjenta. Wystąpienie infekcji, stanów zapalnych, anemia oraz postępujące zmiany chorobowe, które wymagają dalszej diagnostyki - to tylko część pierwszych wniosków, jakie może wyciągnąć specjalista z podstawowej morfologii. Dzięki temu ma szansę szybko zareagować i skierować pacjenta na kolejne potrzebne badania.

Dlaczego warto regularnie wykonywać morfologię krwi?

Krew jest tkanką płynną, która krąży wewnątrz naczyń krwionośnych. Pompowana przez tętnice za pomocą mięśnia sercowego, pełni niezwykle ważną funkcję transportową pomiędzy wszystkimi organami ciała - dostarcza im tlen oraz składniki odżywcze. Około 55-60% krwi składa się z osocza, w którym zawieszone są komórki morfotyczne, czyli:

• krwinki czerwone (erytrocyty),
• krwinki białe (leukocyty),
• płytki krwi (trombocyty).

To właśnie one podlegają dokładnej analizie, oszacowaniu ich liczby oraz ocenie ich jakości podczas morfologii krwi. Na podstawie elementarnych badań krwi można stwierdzić m.in.:

• stężenie hemoglobiny w erytrocytach - która odpowiada za transport tlenu,
• wartość hematokrytu - czyli stosunek ilości erytrocytów do pełnej objętości krwi,
• wielkość trombocytów - odpowiedzialnych m.in. za krzepliwość krwi.

Dzięki tym danym lekarz może natychmiast wykryć odstępstwa od normy, które odpowiadają za różne dolegliwości wymagające niezbędnego leczenia - na przykład anemię (niedokrwistość), czy liczne choroby zakaźne. Dlatego w przypadku morfologii krwi istotna jest profilaktyka.

Morfologia krwi jest badaniem tanim, bezinwazyjnym i niemal bezbolesnym. Warto je powtarzać nawet co kilka miesięcy, a dla pełnej kontroli stanu zdrowia należy je wykonać przynajmniej raz w roku. Czasami zdarza się, że wykonanie podstawowych badań krwi zleca specjalista. Skierowanie na badania krwi może wynikać wtedy z podejrzenia m.in.:

• niedokrwistości lub nadkrwistości,
• krwotoku wewnętrznego,
• choroby zakaźnej,
• skazy krwotocznej,
• stanu zapalnego,
• innych chorób krwi.

Poza podstawową morfologią warto zdecydować się na morfologię rozbudowaną z rozmazem automatycznym lub ręcznym. Rozbudowane badania krwi skrupulatnie wykrywają choroby nawet w bardzo wczesnym stadium, nie dające jeszcze wyraźnych objawów. Dzięki szybkiej diagnostyce można podjąć ich odpowiednie i skuteczne leczenie.

Jak przygotować się do badania krwi?

Parametry krwi zmieniają się w ciągu doby, dlatego w przededniu badania należy zachować lekkostrawną dietę. Aby wyniki były bardziej precyzyjne, na 3 dni przed zabiegiem warto wstrzymać się od picia alkoholu i stosowania innych używek. Na badanie krwi należy przyjść na czczo, rano - najpóźniej do godziny 10:00. Tuż przed zabiegiem warto wypić około dwóch szklanek wody w celu jego sprawnego przebiegu. Po pobraniu krwi z ręki, u pacjenta mogą wystąpić drobne zawroty głowy. 

Wyniki badan krwi zazwyczaj są dostępne tego samego dnia. Interpretacji morfologii zawsze powinien dokonywać lekarz zlecający badanie, nie tylko ze względu na normy obowiązujące w danym laboratorium, ale przede wszystkim rozpatrując wyniki w kontekście innych badań. 

Podsumowując - morfologia krwi jest badaniem niezbędnym do elementarnej diagnostyki pacjenta. Na jej podstawie natychmiast można postawić trafną diagnozę, ale też wykryć choroby we wczesnym stadium, niedające objawów.