Tropami historii - Rajgród

Samorządy miejskie powiatu szczuczyńskiego

Rajgród 1928
Poniższy tekst cytuję za czasopismem Życie Gospodarcze z 1928 r.

   Rajgród założony w XIV w. położony jest nad jez. Rajgrodzkim, wchodzącym dawniej w skład terytorium Prus Wschodnich. Za Jana III Rajgród posiadał prawa miejskie magdeburskie. W czasie zaboru rosyjskiego Rajgród utracił prawa miast i został wcielony do gminy Bełda jako osada. W czasie wojny 1914-1918 r. okupanci powołali do życia samorząd miejski. Po odzyskaniu niepodległości Polski, Rajgród został zaliczony w poczet miast w 1926 roku. Obszar miasta wynosi 2065 ha, z czego przestrzeń zabudowana wynosi zaledwie 26 ha. Miasto posiada 2666 mieszkańców. W tej liczbie rzymsko- katolicy stanowią 67,8% oraz narodowość żydowska 32,2%.
   Miasto jest biedne, zniszczone przez wojny, nie posiada pożądanych dochodów z powodu braku rozwiniętego handlu, przemysłu ani rzemiosła.
  W wyniku prac dokonanych przez samorząd, miasto zyskało: wybrukowanie ulic na przestrzeni 375 m. kw., uporządkowanie 4 dróg gminnych, założenie ogrodu miejskiego, osadzenie ulic drzewami, urządzenie targowicy z przedziałem dla koni i bydła, nabycie dla miasta 2 domów mieszkalnych pod szkołę, spichrz i zabudowania gospodarcze wraz z placem za 11.770 zł., pobudowanie domu pod szkołę w r. 1928 za 11.800 zł., wyremontowanie budynku szkolnego, wybudowanie aresztu miejskiego, wyremontowanie w r. 1928 dwóch budynków szkolnych, zainstalowanie telefonu, zorganizowanie Spółdzielni Mleczarskiej na terenie nabytym, wyremontowanie remizy strażackiej.

Źródło: Życie Gospodarcze. Organ Polskiej Ligi Gospodarczej. Warszawa, październik 1928, s. 30

R a j g r ó d  1931
Poniższy tekst cytuję za czasopismem Przebój z 1931 r.

   Miasto ma charakter rolniczy. Liczy około 3.000 mieszkańców i zajmuje 22 km powierzchni.
Poza wybrukowanym rynkiem, miasto nie otrzymało od władz zaborczych żadnych inwestycji. Dziś miasto jest zabrukowane w 70% oraz ma dwa nowe budynki szkolne. Obecnie najważniejszą inwestycją jest budowa nowej rzeźni, co planuje się wykonać w najbliższym czasie.  Miasto położone jest na granicy pruskiej i w bardzo ładnej okolicy. Na szczególne względy zasługuje jezioro Rajgrodzkie obfitujące w sielawy, z którego wypływa rzeka Jegrznia.  Istniejąca w mieście Ochotnicza Straż Pożarna ma własną remizę jest ona dość dobrze wyposażona w narzędzia pożarnicze. Bardzo dobrze rozwijają się tu dwa oddziały (męski i żeński) Związku Strzeleckiego. W żeńskim związku prowadzony jest kurs tkacki i kilimkarski.

   Ogólny budżet miasta na rok 1930/1931 zamyka się cyfrą 44.231 zł, w tym na szkolnictwo przeznaczono sumę 4.410 zł, a na opiekę społeczną 3.900 zł.
   W skład Rady Miejskiej Rajgrodu wchodzą pp.: Stanisław Borys, Bolesław Rydzewski, Tomasz Kwiesielewicz, Józef Jakuć, Józef Cebeliński, Władysław Perkowski, Samuel Cukierbraun, Izrael Okrągliński, Haim Lewinowicz, Rubin Lewintin i Szolim Dokowicz.
Burmistrzem miasta od 1927 roku jest p. Tomasz Szczepkowski.
Sekretarzem od roku 1919 (z dwu letnią przerwą), jest p. Józef Łojewski.

Źródło: Przebój. Ilustrowane czasopismo regionalne, Warszawa 02/1931, s. 23

Red. Stanisław Orłowski