Jakie badania na nerki warto profilaktycznie wykonywać?

Nerki odgrywają w naszym organizmie bardzo ważną rolę. Ich głównym zadaniem jest oczyszczanie krwi z toksyn i dbanie o prawidłowy poziom nawodnienia organizmu. W praktyce dzięki swojemu działaniu umożliwiają również regulację ciśnienia krwi. Niestety o ich chorobie często nie świadczą żadne symptomy. Dlatego diagnoza w przypadku nerek zapada zwykle zdecydowanie zbyt późno.

W przypadku dbania o nerki główną rolę odgrywa odpowiednia profilaktyka, czyli wykonywanie badań, w kierunku rozpoznania jakichkolwiek zmian. Tzw. profil nerkowy to dość obszerny pakiet badań zarówno z krwi, jak i moczu. O czym warto pamiętać w tym zakresie i jak często należy się badać?

Ogólne badania moczu

Badanie moczu należy do jak najbardziej ogólnych badań, w kierunku profilaktyki i diagnozowania pracy nerek. Próbkę dostarcza pacjent, a materiał powinien być umieszczony w specjalnym pojemniku i oddany na czczo. Mocz zostaje weryfikowany i diagnozowany pod kątem chorób nerek, ale dodatkowo można dzięki temu wykryć również cukrzycę, nowotwory, czy też kamicę, bądź nadciśnienie.

Badanie moczu to koszt rzędu kilkunastu złotych. Warto powtórzyć takie badanie przynajmniej raz w roku, by mieć pewność nie tylko tego, czy nasze nerki odpowiednio pracują, ale również czy nie atakuje nas żadna infekcja.

USG układu moczowego

Badanie jest nieinwazyjne, a wykonuje się je poprzez przyłożenie głowicy urządzenia do tułowia osoby badanej. Wskazaniem do przeprowadzenia badania będą ogólne, nieprawidłowe wyniki badania moczu, bóle brzucha, krwiomocz, a także wyczuwalny guz w jamie brzusznej. 

Dzięki badaniu można oszacować ogólne położenie nerek, jak również kształt, wielkość oraz grubość rdzenia, co jest niezwykle istotne w przypadku stwierdzenia niewydolności nerek.

Wielkość prawidłowych nerek to 9–13 cm (wymiar podłużny), a grubość kory 15–25 mm. Uwaga, na USG lekarz nie stwierdzi, czy nerki pracują prawidłowo.

Po więcej informacji na temat badania USG nerek i tego, jak to badanie jest pomocne w przypadku kamicy nerkowej, sięgnij tutaj: https://www.dbajonerki.pl/schorzenia-nerek/badania-w-diagnostyce-kamicy-nerkowej 

Badania krwi (kreatynina, mocznik, kwas moczowy)

Badania krwi to bardzo ważny element w diagnostyce i profilaktyce chorób nerek. W ramach całego pakietu wykonuje się chociażby badanie kreatyniny, mocznika, potasu, sodu, czy kwasu moczowego.

Kreatynina odgrywa jednak w tych badaniach bardzo ważną, jeśli nie kluczową rolę. Powstaje w mięśniach, a wydalany jest przez nerki. Gdy nerki pracują w nieprawidłowy sposób, wówczas funkcja filtrowania jest zaburzona, a kreatynina osiada w osoczu.

Jeśli zatem praca naszych nerek jest niewłaściwa to poziom kreatyniny będzie wyższy, niż dotychczas.

Warto pamiętać, że normy stężenia kreatyniny dla kobiet to 800-1350 mg/dobę, a dla mężczyzn 1100-2000 mg/dobę.

Jeśli lekarz podejrzewa niewydolność pracy nerek u pacjenta to może zlecić również zbadanie stężenia mocznika we krwi. Normy stężenia mocznika we krwi określa się na 15-40 mg/dl. Jeśli wynik byłby zawyżony to istnieje ryzyko występowania chorób nerek.

Do badań z krwi warto także dołożyć potas, czy sód, które kontrolują utrzymanie odpowiedniego poziomu nawodnienia organizmu. Ważne, by oba elektrolity zawsze zweryfikować w jednym badaniu, przy czym normy dla potasu to 3,5-5mmol/l zaś dla sodu wyniki w przedziale 135-145mmol/l. Wszelkie nieprawidłowości w tym zakresie mogą świadczyć o niewydolności nerek, nadciśnieniu oraz chorobach serca.

Do głównego profilu badań nerek warto także dodać badanie kwasu moczowego. Zawyżony wynik może dotyczyć osób, które w swojej diecie sięgają bo znaczne ilości białka zwierzęcego lub roślinnego. Za prawidłowe uznaje się stężenie kwasu moczowego w granicach 3-7 mg/dl.

Jak często wykonywać tego typu badania?

Opisane badania należy wykonywać zawsze po konsultacji z lekarzem, gdy istnieje podejrzenie występowania chorób nerek. Ponadto warto również przeprowadzić badanie przynajmniej raz w roku, by zweryfikować stan swojego zdrowia i w razie czego szybko zainterweniować.

Bibliografia i literatura:
https://ezdrowie.gov.pl/5668
red. Gellert, R., 2018. Opieka koordynowana nad pacjentem z przewlekłą chorobą nerek. Sekcja Nefrologiczna Izby Gospodarczej Medycyna Polska, Warszawa.