Małżeństwo jest w świetle prawa umową cywilnoprawną, a jej rozwiązanie następuje poprzez sąd. Najprostszą formą rozwodu jest rozwód za porozumieniem stron czyli bez orzekania winy  małżonka za trwały i całkowity rozkład pożycia małżeńskiego. Jeśli małżonkowie posiadają małoletnie dzieci to rozwód jest trudniejszy. Sąd powinien brać pod uwagę głównie ich dobro i z tego względu może nie orzec rozwodu. Gdy małżonkowie mieszkają wspólnie, sąd rozstrzyga też w kwestii korzystania z mieszkania, lecz co do zasady nie dokonuje podziału majątku. W tej sprawie potrzebne jest odrębne postępowanie.

Pozew rozwodowy - rodzaje

Czy można samodzielnie napisać pozew rozwodowy, bez pomocy prawnika? Jak najbardziej, wystarczy tylko wiedzieć, co powinno zostać w nim zawarte. Pierwszą kwestią do uzgodnienia jest to czy rozwód ma być za porozumieniem stron, czy też z orzeczeniem o winie współmałżonka. Ten drugi wariant jest o wiele trudniejszy, gdyż wyłączną winę rozpadu pożycia należy udowodnić, co wiąże się z zgromadzeniem dowodów i/lub zaangażowaniem świadków. Proces może być długotrwały a jego rezultat niepewny. Jednakże udowodnienie małżonkowi winy daje podstawę do uzyskania od niego alimentów na siebie, jeśli rozwód powoduje pogorszenie sytuacji materialnej. Pozew rozwodowy składa się do Sądu Okręgowego, właściwego dla miejsca zamieszkania powoda/powódki. Rozwodami zajmują się Wydziały Cywilne Rodzinne.

Pozew rozwodowy bez orzekania o winie

Jeśli małżonkowie są zgodni, że ich małżeństwo stało się fikcją, wybierają rozwód bez orzekania o winie, aby proces przebiegł szybciej i mniej boleśnie. Jest to rozwód za porozumieniem stron. Jeśli małżeństwo posiada małoletnie dzieci, dodatkowo potrzebne jest pisemne ustalenie małżonków dotyczące opieki nad nimi, kontaktów z dziećmi i alimentów. Należy zrobić to bardzo szczegółowo aby uniknąć późniejszych nieporozumień i kłótni.

Pozew powinien zawierać:

1. dane powoda/powódki (imię, nazwisko, adres, PESEL),
2. dane pozwanego/pozwanej (imię, nazwisko, adres, PESEL),
3. adres właściwego sądu i wydziału,
4. powód napisania pozwu (Wnoszę o rozwiązanie małżeństwa, zawartego w dniu ...........w Urzędzie Stanu Cywilnego w ..........., nr. aktu małżeństwa......., bez orzekania o winie),
5. uzasadnienie (tu należy opisać swoją sytuację, zwracając uwagę na ustanie więzi uczuciowej, fizycznej oraz gospodarczej oraz brak perspektyw na jej wznowienie w przyszłości oraz opisać czy podejmowane były próby naprawy związku),
6. załączniki (odpis skrócony aktu małżeństwa, potwierdzenie wpłaty 600 zł, odpisy skrócone aktów urodzenia dzieci),
7. podpis.

Pozew sporządza się w dwóch egzemplarzach, jeden zostaje w sądzie, a drugi będzie wysłany pozwanemu.

Pozew rozwodowy z orzeczeniem o winie

Zawiera te same składowe co pozew bez orzekania o winie, a dodatkowo:

• różnego rodzaju materiały potwierdzające oskarżenia o winie zawarte w pozwie (listy, zdjęcia, nagrania, rachunki)

• pełnomocnictwo, jeżeli strona jest reprezentowana przez adwokata.

W pozwie należy napisać, że wnosi się o orzeczenie wyłącznej winy małżonka za rozpad pożycia małżeńskiego, ewentualnie wnosić o alimenty dla siebie.

Koszty pozwu rozwodowego 

Opłata za pozew rozwodowy wynosi 600 zł i musi być uiszczona, aby sąd rozpoczął działania. Osoby w trudnej sytuacji materialnej mogą wnieść o zwolnienie z kosztów. Wówczas poniesie je druga strona. W przypadku pozwu bez orzekania o winie strony płacą po 300 zł. Warto także dodać, że dodatkowe koszty mogą być poniesione w przypadku korzystania z dodatkowej pomocy prawnej.