176l. temu poświęcono Kaplicę

Historyczny i kulturowy krajobraz miejscowości tworzą zabytki i obiekty wpisane lub nie na konserwatorską listę. W wielu aglomeracjach powstają organizacje pozarządowe zrzeszające osoby, którym los miejscowych zabytków nie jest obojętny.

Często niszczejące obiekty, mimo iż są architektonicznymi perełkami, w skutek zaniedbania, braku pieniędzy i zainteresowania popadają w ruinę. Niektóre łatwiej a na pewno taniej jest zburzyć niż remontować zgodnie z zaleceniami konserwatora, z innych dawno już pozostały sterty gruzu.

W Grajewie, spośród kilku wpisanych do Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków dawną świetność odzyskuje Kaplica na cmentarzu parafialnym. Wzniesiona w 1839 r. z fundacji rodziny Wilczewskich dziś króluje pomiędzy nagrobkami na grajewskiej nekropolii. Chcąc ocalić niszczejący obiekt parafia pw. Trójcy Przenajświętszej we współpracy ze Społecznym Komitetem Renowacji Grajewskiego Cmentarza Parafialnego podjęła nie lada wyzwanie.

W 2013 r. została opracowana kompleksowa dokumentacja konserwatorska remontu budynku. Sporządzony plan zakłada m.in. inwentaryzację architektoniczną, opracowanie programu prac konserwatorskich, projekt instalacji elektrycznej wewnętrznej i projekt remontu elewacji oraz wnętrza. Koszt wykonania dokumentacji to blisko 10 tys. zł (dofinansowany z Urzędu Marszałkowskiego - 4 000 zł).

W 2014 r. po uzyskaniu stosownych pozwoleń konserwatora zabytków oraz starostwa powiatowego wykonano instalację elektryczną wewnątrz kaplicy oraz instalację odgromową. Obecnie trwają zewnętrzne prace odrestaurowujące budynek. W ramach robót położono nową elewację, zamontowano nowe drzwi, odnowiono napisy i tablicę. Ponadto wykonane zostaną prace izolacyjne i elewacja fundamentów, montaż 6 okien, schody i zagospodarowanie terenu wokół obiektu. Renowację na zlecenie parafii, wykonuje miejscowe przedsiębiorstwo ogólnobudowlane.

Również wnętrze Kaplicy wymaga kompleksowego remontu. Bez wątpienia należy go przeprowadzić jak najszybciej. Nie ma sprecyzowanej daty kiedy to nastąpi. Do tematu wkrótce wrócimy.

Z kart historii…

Kaplica na cmentarzu parafialnym w Grajewie, powstała w 1839 roku z fundacji rodziny Wilczewskich. Kajetan Wilczewski, ówczesny właściciel ziemski, we wzmiankowanym wyżej roku wzniósł dla swojej żony Anny murowany grobowiec, przekształcony później w rodzinny grobowiec Wilczewskich.

Kaplicę wzniesiono w stylu klasycystycznym na planie prostokąta. Jako budulca użyto cegły, a wykończając otynkowano i pomalowano. Kaplica ma następujące wymiary: 10 metrów długości, 7 metrów szerokości, 6 metrów wysokości do sklepienia. Budynek ten posiada jedne drzwi wejściowe i sześć okien.

Nad ołtarzem, znajdującym się wewnątrz, umieszczony był obraz świętej Anny, która była patronką żony kolatora i której opiece i wstawiennictwu powierzono kaplicę. Poświęcenia dokonał 26 lipca 1840 roku biskup P. Straszyński; wówczas kaplica została oddana do publicznego użytku. Rok później proboszcz parafii Grajewo otrzymał od biskupa zezwolenie na odprawianie przy kaplicznym ołtarzu jednej mszy w ciągu roku, w dniu świętej Anny przypadającym na 26 lipca. Od 1 czerwca 1878 roku, kiedy to kościół parafialny spłonął, do czasu wybudowania nowej świątyni w 1882 roku, kaplica służyła jako miejsce odprawiania
nabożeństw dla wiernych całej parafii.

Do kaplicy cmentarnej wiedzie alejka prowadząca od najstarszej, głównej bramy wejściowej. Do dwuskrzydłowych, drewnianych drzwi kapliczki, pomalowanych farbą olejną w kolorze jasnego orzechu, wiodą czterostopniowe schody umożliwiające wejście nie tylko od frontu, ale także z boków. Nad drzwiami, powyżej głowic czterech płasko rzeźbionych kwadratowych kolumn, w miejscu zwanym atykiem, budowniczowie umieścili około 6 - metrowy napis dedykacyjny o treści: „ŚWIĘTEY ANNIE”. Boczne ściany kaplicy, zdobione, podobnie jak frontowa, czterema płaskimi kolumnami, posiadają po trzy okna rozświetlające wnętrze tegoż miejsca modlitwy. Na ścianie tylnej napis: „GRÓB RODZINNY WILCZEWSKICH”, a w środkowym akroterionie ich herb „Trzy radła”.

We wnętrzu kaplicy widoczne są dwa epitafia z czarnego marmuru. Jedno poświęcone Rozalii z Bońkowskich, zmarłej w 1843 roku oraz jej mężowi Aleksandrowi Wilczewskiemu, zmarłemu dziesięć lat później w 1853 roku (cmentarz.grajewo.pl)

e-Grajewo.pl

zobacz:
Losy wieży ciśnień