Kreatynina - kiedy wykonać badanie, jakie są normy?

Kreatynina to organiczny związek chemiczny, który powstaje na skutek metabolizmu białek w organizmie. Substancja jest pomocna m.in. w diagnostyce schorzeń dotyczących nerek, gdyż pozwala lekarzowi ocenić stan czynności wydalniczej tych narządów. O czym świadczy obniżone lub zwiększone stężenie kreatyniny? Jakie sytuacje powinny skłonić nas do wizyty u specjalisty i sprawdzenia poziomu kreatyniny?
 

Co to jest kreatynina?

Kreatynina jest azotowym związkiem organicznym, produktem metabolizmu kreatyny (szacuje się, że dziennie degradacji ulega 1-2% kreatyny). Kreatynina występuje we krwi oraz w moczu człowieka (nerki filtrują ją, a następnie jest wydalana wraz z moczem). Wiele osób zastanawia się, jakie informacje o stanie organizmu dają wyniki oznaczeń kreatyniny.

Kiedy należy badać stężenie kreatyniny?

Kreatynina jest wskaźnikiem oznaczanym w krwi oraz moczu. Kiedy warto skorzystać z badania kreatyniny? Wskazaniem jest podejrzenie chorób nerek, a także diagnozowanie innych schorzeń o przewlekłym charakterze, które mogą wpływać na pracę nerek, np. niewydolność serca, niewydolność trzustki, marskość wątroby. Stężenie kreatyniny sprawdza się też przed badaniami diagnostyki obrazowej, przy których pacjent otrzymuje dożylnie kontrast (np. tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny). Badanie poziomu kreatyniny w surowicy krwi jest zalecane także u osób po przeszczepieniu nerki oraz w przypadku pacjentów z podejrzeniem uszkodzenia nerek, wskutek narażenia na działanie toksyn lub przyjmowanych leków.

Kreatynina - jak przygotować się do badania?

Badanie kreatyniny przeprowadza się, pobierając próbkę krwi z żyły łokciowej - wskazane jest, aby w dniu badania pacjent był na czczo (badanie powinno być wykonane w godzinach porannych). Pacjent nie powinien spożywać posiłków na 8-12 godzin przed badaniem kreatyniny oraz powstrzymać się od picia kawy, mocnej herbaty. W dniu poprzedzającym należy stosować lekkostrawną dietę - unikać tłustych i obfitych dań oraz zrezygnować z picia alkoholu. Intensywny trening może zaburzyć wynik badania, dlatego dzień przed pobraniem krwi, lepiej zrezygnować z aktywności fizycznej o wysokim stopniu intensywności na rzecz spokojnych marszobiegów lub spaceru.

Jakie są normy kreatyniny?

Niektórzy zastanawiają się, jaki jest prawidłowy poziom kreatyniny. W przypadku osób dorosłych za normę uznaje się wartości w granicach 53–115 µmol/l (0,6–1,3 mg/dl). Natomiast u dzieci poniżej 5. roku życia to 20-40 umol/l/. 

O czym może świadczyć niski i wysoki poziom kreatyniny? Zwiększone stężenie kreatyniny w surowicy krwi sygnalizuje pogorszenie czynności nerek. Podniesione stężenie tego związku może też oznaczać wystąpienie kwasicy ketonowej. Natomiast zbyt niski poziom kreatyniny to najczęściej skutek wyniszczenia (niedożywienia) organizmu, ciężkiej niewydolności wątroby, zbyt niskiej masy mięśniowej lub zaniku mięśni. Kreatynina poniżej normy występuje również u kobiet w ciąży (hiperfiltracja kłębuszkowa) i pacjentów przyjmujących leki sterydowe oraz moczopędne.

Podsumowując, kreatynina to jeden z najważniejszych związków azotowych w ludzkim organizmie. Badanie kreatyniny jest pomocne w diagnostyce chorób przemiany materii oraz schorzeń nerek (do badania należy przystąpić na czczo oraz zrezygnować z wysiłku fizycznego dzień wcześniej, aby wyniki były wiarygodne). Poziom stężenia kreatyniny jest oznaczany również u osób dializowanych. 

Centrum Medyczne Synexus od lat prowadzi zaawansowane badania kliniczne, które mają pomóc w poprawie standardów leczenia chorób przewlekłych, m.in. atopowego zapalenia skóry u dorosłych, niealkoholowego stłuszczenia wątroby czy nieswoistego zapalenia jelit. Zapraszamy serdecznie na bezpłatne konsultacje lekarskie, aby zweryfikować, czy pacjent może brać udział w danym badaniu klinicznym.