Czarnobyl - 35 lat po wybuchu

(fotoreportaż  po 35 latach od światowej tragedii)

26 kwietnia 1986 r. o godz. 1.23 w Czarnobylskiej Elektrowni Atomowej w Rosji (obecnie Ukraina) doszło do wybuchu, a następnie 10-dniowego pożaru. Rozmiar i skutki tragedii były olbrzymie. Od globalnej katastrofy uratowali nas strażacy. Potem przez strefę przewinęła się armia 600.000 likwidatorów awarii

Wokół Czarnobyla zrobiono 30-kilometrową Strefę Wykluczenia (właściwie trzy strefy: 1, 2, 3.) Ewakuowano 135 tys. mieszkańców z 94 wsi i miast, w tym 50 tysięcy z Prypeci. Żeby zachęcić do ewakuacji mówiono mieszkańcom,  "że wyjeżdżają na 3 dni, żeby można było umyć miasto". Okazało się, że NA ZAWSZE...

Jaki jest stan aktualny w tym rejonie?

Dziś w strefie żyją zwierzęta: dziki, sarny, jelenie, rysie, niedźwiedzie, wilki i ponad 100 sztuk Koni Przewalskiego.

Cały czas w Strefie (!) żyją także samosioły (samoosiedleńcy). W 94 wysiedlonych wsiach mieszkało ich około 700 osób. Wywożeni przez milicję, wracali kilkanaście razy, omijając wielokrotne posterunki. W końcu dali im spokój. Dzisiaj żyje już tylko około 70 samosiołów.

Większość z nich uprawia warzywa, ziemniaki, pielęgnuje sad, niektórzy pędzą świetny bimber. Drób hodują w wolierze, z obawy przed dzikimi zwierzętami. 

W 2016 roku na stary prowizoryczny sarkofag, nasunięto drugi sarkofag tzw.arkę.

Ma ona wymiary:  105 m wysokości, 150 m szerokości, 250 m długości.

Waży 29 tysięcy ton. Ma zabezpieczać miejsce przez 100 lat. Na nową osłonę (arkę) wartą ponad 2 miliardy Euro złożyło się 45 państw.

W sarkofagu zmieściłby się Pomnik Matki Ojczyzny z Kijowa, który ma 62 m wysokości, a łącznie z podstawą 102 m. 

STRAŻAKOM i ratownikom, jako pierwszym ofiarom wybuchu wzniesiono w strefie kilkanaście pomników, wykonano miejsca pamięci, wbudowano tablice pamiątkowe.

 Pomnik "TYM KTÓRZY URATOWALI ŚWIAT" – postawiono 50 metrów od sarkofagu, zaraz za wysokim ogrodzeniem, monitorowanym elektronicznie i pilnowanym fizycznie. Wartość promieniowania w czasie zwiedzania zmieniała się, w przedziale od 0,11 µSv/h do 7,00 µSv/h  (mikrosivertów na godzinę). W obrębie legendarnego chwytaka było kilkakrotnie większe.

Chłodnia kominowa reaktora (wieża chłodnicza) ma 110 m wysokości, a średnicę 60 m.

Jeden blok chłodziło 6 pomp wirnikowych.

W Czarnobylu jest zbudowana Aleja Pamięci – zawierająca nazwy 94 miast i wsi wysiedlonych po tragedii. Na końcu alei jest Pomnik Anioła.  Nawiązuje on do Apokalipsy św.Jana: "I trzeci anioł zatrąbił i spadła z nieba wielka gwiazda, płonąca jak pochodnia, a spadła na trzecią część rzek i na źródła wód. A imię gwiazdy zowie się Piołun. I trzecia część wód stała się piołunem, i wielu ludzi pomarło od wód, bo stały się gorzkie."

Powodem umieszczenia pomnika jest związek z proroctwem, gdyż Czarnobyl inaczej znaczy PIOŁUN. W podstawie pomnika jest 94 metalowe obręcze, po jednej na każdą ewakuowaną wioskę.

Prypeć - nieoficjalna ówczesna nazwa MIASTO MŁODYCH. 

W mieście było 16 szkół i 16 przedszkoli. Tylko 16-piętrowce widać dobrze w totalnie zarastającym widmo Prypeć odległe 4 km od Czarnobyla.

Miasto liczyło 50 tys. mieszkańców, początek jego budowy to 1970 r., jednocześnie z elektrownią. Średnia wieku mieszkańca 26 lat!!!

Już w 2. roku pracy w elektrowni pracownik dostawał mieszkanie dla rodziny. Prypeć była jednym z kilku miast Rosji najlepiej zaopatrzonych w towary sklepowe. Mieszkańcy wielu miast przyjeżdżali tu na zakupy. Z Kijowa (120 km) przyjeżdżali wodolotami, a z innych miast różnymi środkami komunikacji. Dzisiaj jest to miasto-widmo jak z horrorów, nie ma tu ani jednego mieszkańca (w przeciwieństwie do Czarnobyla).

W jednym z przedszkoli znajduje się jedyna sala odnowiona – za zgodą zarządcy strefy - przez wolontariuszy  do stanu z okresu wybuchu.

Z Czarnobyla można wysłać widokówkę, ale poczta (tradycyjna, papierowa) zabierana jest tylko raz w tygodniu, i to trzeba mieć wcześniej kupiony poza strefą odpowiedni znaczek. W dobrym stanie, widoczny z daleka jest tu HOTEL POLESIE, z którego sterowano lotami śmigłowców dokonujących zrzutów na reaktor.

W rejonie strefy znajduje się tajny radar rosyjski pozahoryzontalny. 

DUGA 1 czyli OKO MOSKWY przydomek ROSYJSKI DZIĘCIOŁ (ze względu na wydawany sygnał fal krótkich). Nigdy nie spełnił oczekiwań. Po protestach ze świata w tym USA, zmieniono jego częstotliwość, aby mniej zakłócał odbiorniki radiowe.

Wysokość 135 m, długość 700 m.

Od 13 lat liczba turystów systematycznie rośnie. Jedyny hotel w Czarnobylu ma rezerwacje już do końca 2022 roku. Ciekawostką jest, że jedyne zachowane na Ukrainie ostatnie dwa pomniki Lenina znajdują się w Czarnobylu. Strefę wykluczenia można zwiedzać po uzyskaniu specjalnej przepustki wg ustalonego programu.

Przy wyjeździe ze strefy turysta obowiązkowo badany jest na bramce dozymetrycznej na okoliczność napromieniowania. Zwiedzanie jest całkowicie bezpieczne.

Przez kilka dni pobytu w Czarnobylskiej Strefie Wykluczenia osoba przyjmuje dawkę promieniowania:

a) mniejszą niż podczas jednego prześwietlenia rtg klatki piersiowej,

b) zbliżoną do przyjętej przez pasażera podczas 1-2 godzinnego lotu samolotem, np. z Kijowa do Warszawy,

c) o 160 razy mniejszą, niż badanie fluorograficzne,

d) o 3.600 razy mniejszą, niż badanie tomograficzne.

Czarnobyl, Prypeć, 2021 

Czarnobylska Strefa Wykluczenia, skrócony program:

Miasto Czarnobyl: plac centralny, pomnik strażaków poległych w trakcie likwidacji awarii, plac ze sprzętem biorącym udział w usuwaniu awarii;  Czarnobyl - 2: Oko Moskwy (Duga), koszary, korytarz, sterownia główna, sterownia bloków chłodniczych, kompleks budynków Czarnobyl - 2, laboratorium i zakład rybny, zakład zwierząt futerkowych, chłodnie kominowe (dokończona i niedokończona), karmienie sumów, plac przed elektrownią, nowy sarkofag; 

Miasto Prypeć: Zakłady Jupiter, chwytak, milicja z podziemiami, stacja techniki rolniczej, straż pożarna, dworzec autobusowy, szpital, sanatorium, Cafe Pripyat, plac centralny, supermarket, Pałac Kultury Energetyk, kinoteatr Prometeusz, szkoła artystyczna, wesołe miasteczko, przedszkole, stadion, basen z podziemiami, hotel Polesie, Dom Partii, szkoła średnia nr 3, przedszkole, szkoły podstawowe, szkoła sportowa, żłobek, poczta, 16-piętrowiec, strzelnica, cmentarz, port wodolotów, zatopione statki, odwiedziny u samosioła.

Wioski:  Zalesie, 4 km od Czarnobyla, wieś liczyła 3 tys. mieszkańców, oraz Tremczin;