Paluch koślawy - przyczyny i sposoby leczenia

Paluch koślawy, znany również jako hallux valgus, to jedna z najczęstszych deformacji stopy, która dotyczy zarówno kobiet, jak i mężczyzn, choć u kobiet występuje zdecydowanie częściej. Schorzenie to polega na bocznym odchyleniu palucha (czyli pierwszego palca stopy) w kierunku pozostałych palców oraz powstawaniu charakterystycznego zgrubienia w okolicy stawu śródstopno-paliczkowego. Deformacja ta może powodować ból, dyskomfort oraz utrudnienia w poruszaniu się. W tym artykule omówimy przyczyny powstawania palucha koślawego oraz metody jego leczenia, ze szczególnym uwzględnieniem operacji palucha koślawego.

Przyczyny powstawania palucha koślawego

Powstawanie palucha koślawego może być wynikiem wielu czynników, w tym:

1. Genetyka: Skłonność do deformacji stóp często dziedziczymy po rodzinie. Osoby, u których rodzice lub dziadkowie cierpieli na paluch koślawy, mają większe ryzyko rozwoju tej dolegliwości.
2. Nieodpowiednie obuwie: Noszenie butów na wysokim obcasie oraz wąskich butów może prowadzić do nadmiernego obciążenia przedniej części stopy i deformacji stawu śródstopno-paliczkowego.
3. Nadmierna pronacja stopy: Niewłaściwe ustawienie stopy podczas chodzenia może wpływać na rozwój palucha koślawego.
4. Płaskostopie: Osłabienie struktur stopy związane z płaskostopiem może prowadzić do deformacji łuku podłużnego i poprzecznego, co sprzyja rozwojowi palucha koślawego.
5. Choroby reumatyczne: Takie jak reumatoidalne zapalenie stawów, które wpływają na strukturę stawu i mogą powodować jego deformacje.
6. Nadwaga i otyłość: Nadmierna masa ciała zwiększa obciążenie stóp, co może przyśpieszać rozwój deformacji.

Objawy palucha koślawego

Paluch koślawy rozwija się stopniowo, a jego objawy mogą obejmować:

1. Wyraźne zgrubienie w okolicy stawu śródstopno-paliczkowego: Powstaje tzw. guz palucha, który może być bolesny, zwłaszcza przy noszeniu obuwia.
2. Ból i obrzęk stawu: Objawy nasilają się po długotrwałym chodzeniu lub staniu.
3. Ograniczenie ruchomości stawu: Może wpływać na komfort poruszania się.
4. Zaczerwienienie i podrażnienie skóry: Spowodowane tarciem deformacji o obuwie.
5. Wtórne deformacje: Paluch koślawy może prowadzić do powstawania innych schorzeń, takich jak palce młotkowate czy modzele.

Leczenie zachowawcze palucha koślawego

Leczenie palucha koślawego rozpoczyna się zazwyczaj od metod zachowawczych, szczególnie w początkowych stadiach deformacji. Do najczęstszych sposobów należą:

1. Zmiana obuwia: Noszenie wygodnych, szerokich butów na niskim obcasie, które nie powodują nacisku na paluch.
2. Wkładki ortopedyczne: Pomagają poprawić ustawienie stopy i zmniejszają obciążenie stawu.
3. Fizjoterapia: Obejmuje ćwiczenia wzmacniające i rozciągające mięśnie stopy oraz terapię manualną.
4. Farmakoterapia: Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne stosowane są w celu łagodzenia dolegliwości.

Operacja palucha koślawego

Jeśli metody zachowawcze nie przynoszą oczekiwanych rezultatów lub deformacja jest zaawansowana, konieczna może być operacja palucha koślawego. Rodzaj zabiegu zależy od stopnia deformacji oraz indywidualnych potrzeb pacjenta.

Rodzaje zabiegów chirurgicznych:

1. Osteotomia: Polega na przecięciu kości śródstopia i jej repozycji w prawidłowym ustawieniu.
2. Artrodeza: Stabilizacja stawu poprzez jego usztywnienie, szczególnie w przypadkach zaawansowanej deformacji.
3. Operacje minimalnie inwazyjne: Wykonywane przez niewielkie nacięcia, co skraca czas rekonwalescencji i zmniejsza ryzyko powikłań.

Rekonwalescencja po operacji

Powrót do pełnej sprawności po operacji palucha koślawego wymaga czasu i zaangażowania pacjenta. Zazwyczaj proces obejmuje:

• Unikanie obciążania operowanej stopy przez pierwsze tygodnie.
• Stosowanie obuwia pooperacyjnego zapewniającego stabilizację.
• Rehabilitacja w celu przywrócenia pełnego zakresu ruchu i wzmocnienia mięśni.
• Stopniowy powrót do normalnej aktywności fizycznej.

Podsumowanie

Paluch koślawy to schorzenie, które może znacząco wpływać na jakość życia pacjenta. Wczesna diagnostyka i podjęcie odpowiedniego leczenia, w tym operacji palucha koślawego w zaawansowanych przypadkach, pozwala na skuteczne złagodzenie objawów i przywrócenie komfortu chodzenia. Kluczem do sukcesu jest indywidualne podejście do każdego pacjenta, uwzględniające jego potrzeby oraz stopień zaawansowania deformacji.

Nie należy zwlekać z konsultacją u specjalisty ortopedy, jeśli zauważysz pierwsze objawy palucha koślawego. Właściwe leczenie, dostosowane do Twojej sytuacji, pozwoli Ci na nowo cieszyć się swobodnym ruchem bez bólu.

Źródło:

https://www.operacjestopy.pl/choroby-stopy/leczenie-haluksy-paluch-koslawy/

https://www.operacjestopy.pl/zabiegi-operacyjne/operacja-haluksow-paluch-koslawy/