Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych

Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych obchodzony jest od 2011 roku, w rocznicę wykonania wyroków śmierci na dowódcach IV Zarządu Głównego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Pierwszego marca 1951 roku, w więzieniu na warszawskim Mokotowie, po pokazowym procesie z polecenia władz komunistycznych, strzałem w tył głowy zamordowano ppłk. Łukasza Cieplińskiego „Pługa“ i jego współpracowników: Adama Lazarowicza, Mieczysława Kawalca, Józefa Rzepkę, Franciszka Błażeja, Józefa Batorego i Karola Chmiela.

Byli to ostatni obrońcy niepodległości Polski, kontynuujący pracę Armii Krajowej, którzy stawiali opór sowietyzacji Polski i podporządkowaniu jej ZSRR. Ich ciała komuniści zakopali w nieznanym miejscu. Dziś określa się ich mianem m.in. „żołnierzy drugiej konspiracji“ i „Żołnierzy Niezłomnych“. Sformułowanie „Żołnierze Wyklęci“ powstało w 1993 roku. Po raz pierwszy użyto go w tytule wystawy „Żołnierze Wyklęci – antykomunistyczne podziemie zbrojne po 1944 r.“, zorganizowanej przez Ligę Republikańską w gmachu Uniwersytetu Warszawskiego. Jego autorem był ekonomista i publicysta historyczny Leszek Żebrowski.

Szacuje się, że do 1963 roku, gdy zginął ostatni z tzw. Wyklętych, Józef Franczak „Lalek“, przez antykomunistyczną konspirację przewinęło się do 300 tys. osób.

Dzisiaj, 2 marca 2025 r. o godz. 11.30 w Grajewie odbyła się uroczystość patriotyczna upamiętniająca żołnierzy podziemia niepodległościowego. Delegacje lokalnych samorządów złożyły wiązankę kwiatów pod Pomnikiem Niepodległości przed Urzędem Miasta Grajewo. Powiat Grajewski reprezentował Starosta Grajewski Waldemar Remfeld.

Tego samego dnia o godzinie 12 w całym kraju wystartował Bieg Pamięci Żołnierzy Wyklętych – Tropem Wilczym. W Grajewie po raz VIII Bieg odbył się w Parku Wolności na symbolicznym dystansie 1963 m. Każdy uczestnik Biegu otrzymał pamiątkowy medal.