Aleja Pamięci w Szczuczynie

Aleja Pamięci w Szczuczynie 

ODSŁONIĘCIE i POŚWIĘCENIE ALEI PAMIĘCI ZASŁUŻONYM w SŁUŻBIE BOGU i OJCZYŹNIE    

W 10. rocznicę powstania ZP RP w Szczuczynie, w sobotę 6.08.2022 r., w obecności licznych gości odbyła się uroczysta inauguracja odsłonięcia 22 tablic memorialnych i poświęcenia Alei Pamięci na katolickim cmentarzu. Ze względu na opady deszczu ceremonia odbyła się w kościele. 

Otwarcia dokonała prezes Okręgu Podlaskiego ZP RP płk zw. Anna Jagusz, z udziałem wybitnego społecznika, współinicjatora i twórcy wiceprezesa ZP RP płk. zw. – Adama Jagusza. 

PREZES ZP RP A. JAGUSZ DZIĘKUJĄC ZA PRZYBYCIE, POWITAŁA GOŚCI:

Sekretarza Stanu Kancelarii Prezesa Rady Ministrów – Adama Andruszkiewicza, reprezentowanego przez asystenta Krystiana Kruszyńskiego,
Posła na Sejm RP – Kazimierza Gwiazdowskiego z małżonką,
Wojewodę Woj. Podlaskiego – Bohdana Paszkowskiego, 
Marszałka Województwa Podlaskiego – Artura Kosickiego, reprezentowanego przez radną Sejmiku Województwa Podlaskiego – Wandę Elżbietę Mieczkowską,
Prezesa Zarządu Krajowego ZP RP – gen. zw. Stanisława W. Śliwę z członkami Zarządu, 
Naczelnego Kapelana ZP RP – gen. dyw. zw. ks. Infułata dr Edmunda Skalskiego i kapelanów oddziałów i okręgów ZP RP,    
Proboszcza ks. Antoniego Bardłowskiego i ks. Władysława Napiórkowskiego, 
Konsula Honorowego Bośni i Hercegowiny – dr hab. inż. Stanisława Łuniewskiego,
Starostę Powiatu Grajewskiego – Waldemara Remfelda,  
Dyrektora Biura Poselskiego PiS K. Gwiazdowskiego – Monikę Stefańską, 
Nadleśniczych: Piotra Nalewajek z Nadleśnictwa Pomorze i Piotra Gołembiewskiego z Nadleśnictwa Knyszyn,
Piłsudczyków z okręgów i oddziałów z prezesami i osobami towarzyszącymi,
Burmistrza Miasta i Gminy Szczuczyn – Artura Kuczyńskiego z małżonką,   
Sekretarza Gminy Szczuczyn – Jolantę Budzińską,
Skarbnika Gminy Szczuczyn – Małgorzatę Jarmutowską z małżonkiem,
Kier. Referatu ds. Współpracy Partner. i Rozwoju Kapitału Ludzkiego – Annę Romaniuk, 
Piłsudczyków, Piotra Siwickiego i Czesława Jakubowicza – z oddziału IPN w Białymstoku,  
Wójta Radziłowa – Krzysztofa Milewskiego z małżonką,
Architekt – Magdalenę Bardłowską,
Prezesa BS – Mirosława Rainko z małżonką i E. Fadrowską, E. Borys, E. Niebrzydowską, 
Kierownika Posterunku Policji w Szczuczynie – asp. sztab. Andrzeja Bargłowskiego,
Dyrektora BCK – Janusza Siemiona i kier. Janusza Marcinkiewicza z pracownikami,  
Dyrektora WPK w Szczuczynie – Krzysztofa Wysockiego z małżonką, 
Dyrektorów Szkół: Bożenę Sokołowską, Krzysztofa Gutowskiego, Łukasza Kowalskiego, Ewę Grunwald, Krzysztofa Grunwalda oraz Poczty Sztandarowe, 
Przedstawicieli Mediów i Portali Społecznościowych, 
Prezesa Moto-Stars Szczuczyn – Waldemara Łagunę,  
Sympatyków Okręgu Podlaskiego ZP RP z siedzibą w Szczuczynie,
Przedstawicieli Kół Gospodyń Wiejskich ze Szczuczyna i Radziłowa, 
Mieszkańców Miasta i Gminy Szczuczyn.  
Prezes Związku Piłsudczyków RP w przemówieniu m.in. powiedziała: „Bierzemy udział w niezwykłej i bardzo patriotycznej uroczystości z myślą o symbolicznej Alei Pamięci bohaterów niezłomnych, alei będącej częścią polskiej drogi krzyżowej i z tego względu – miejscu dla Polaków świętym. Bohaterowie, których wspominamy, przez wieki nieśli nam nadzieję, a sami łzy polskie obmywali w kałużach własnej krwi, odchodząc często śmiercią męczeńską”.   

Liturgię celebrował gen. dyw. zw. ks. Infułat dr Edmund Skalski – Naczelny Kapelan Oddziałów i Okręgów ZP RP. Podczas Mszy Św. akt zawierzenia Okręgu Podlaskiego Związku Piłsudczyków RP pod opiekę Matki Bożej Szczuczyńskiej odczytał Kapelan ZP RP ks. płk. związku Marcin Ołtarzewski. W międzyczasie wręczono medale osobom zasłużonym w trosce o propolskie dobro. 

Symbolicznego poświęcenia Alei dokonał gen. dyw. zw. ks. Infułat dr Edmund Skalski. To gest pokłonu dla bohaterów wskazanych na tablicach, którym spełnienie marzeń o zwycięstwie było smakiem życia i miało najgłębszy sens. Uroczystość poświęcenia tablic była manifestacją patriotyczną, skierowaną na krzewienie idei i czynów bohaterów w tym pierwszego Marszałka Józefa Piłsudskiego. Celem głównym powstałej alei jest ocalenie od zapomnienia postaci historycznych, przywrócenie ich tożsamości i godności. Nazwiska na tablicach memorialnych kryją w sobie wydarzenia wielkiej wagi. Przez lata były wymazywane z pamięci Polaków i skazywane przez wrogów na potępienie. Teraz lokalni liderzy patriotyzmu ożywiają ich cześć. 

Od bramy przy ul. Łomżyńskiej w kierunku kaplicy wiedzie cmentarna alejka, wyłożona kostką brukową. W jej połowie odchodzi w prawo Aleja Pamięci. Nawierzchnia ułożona z kostki brukowej, z 22. imiennymi tablicami, prowadzi do metalowego krzyża i tablic z dwoma białymi orłami RP. Pod nimi uzupełniają się dwie inskrypcje: „Zasłużonym w walce o wolną i niepodległą Polskę. Cześć i chwała bohaterom” oraz: „Jeśli zapomnę o nich, Ty Boże na niebie zapomnij o mnie. Adam Mickiewicz”.  

Aleja Pamięci przywraca współcześnie żyjącym pamięć o mężach stanu, ich honorze, oddaniu Bogu, humanitarnym etosie i wierności żołnierskiej przysiędze, tym – których patriotyzm niezmiennie inspiruje. Ponadto utrwalanie rzetelnej wiedzy o dziejach gnębionego narodu, zachowanie w pamięci obrońców Polski i Polaków, to nasz szczególny obowiązek. 

SYLWETKI UTRWALONE NA TABLICACH W ALEI PAMIĘCI:    

1. Marszałek Józef Piłsudski – urodził się 5.12.1867 r. w Żułowie pod Wilnem. Los powierzył mu wiele obowiązków: współdziałanie w walce o niepodległą Polskę, przywództwo Frakcji Rewolucyjnej PPS, Komendanturę Związku Walki Czynnej, Komendanturę Główną Związku Strzeleckiego, dowództwo I Brygady Legionów Polskich oraz inicjatora i twórcy Polskiej Organizacji Wojskowej. Po odzyskaniu niepodległości był Naczelnikiem Państwa, Naczelnym Wodzem i marszałkiem Polski.  W 1926 r. dokonał zamachu stanu, przejął władzę w Polsce, pełniąc w niej dwukrotnie rolę premiera, Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych oraz Ministra Spraw Wojskowych. Mimo że pamięć o Jego czynach jest wiecznie żywa, to ciało Marszałka przestało reagować na losy polskie 12.05.1935 r., kiedy – zmarł w Belwederze. Jego śmierć wywołała konsternację – co teraz stanie się z Polską? Cztery lata później utraciliśmy jej wielkość.  

2. Gen. Dywizji Władysław Anders – urodził się 1892 r. w Błoniu koło Kutna. W 1913 r. służył w wojsku rosyjskim. Po szkole oficerskiej brał udział w I w. św. Pod koniec wojny przeszedł do 1 Korpusu Polskiego. Formował 1 Pułk Ułanów Krechowieckich i był szefem Sztabu 1 Dywizji Strzelców. W 1918 r. został szefem Sztabu Armii Wielkopolskiej. W wojnie polsko-bolszewickiej dowodził 15. Pułkiem Ułanów Poznańskich. W 1921-24 r. studiował w Paryżu w Wyższej Szkole Wojennej. Otrzymał stopień pułkownika. W zamachu majowym 1926 r. opowiedział się po stronie rządowej. Ciężko ranny we wrześniu 1939 dostał się do niewoli. Proponowane dowództwo w rosyjskiej armii – odrzucił. Dwa lata spędził w więzieniach we Lwowie i moskiewskich Łubiankach. W 1941 r. został dowódcą Armii Polskiej w ZSRR. W maju 1944 r. dowodził pod Monte Cassino. Po ll w. św. mieszkał w Anglii. Zmarł w r.1970 w Londynie, a jego ciało spoczęło razem z żołnierzami na polskim cmentarzu pod Monte Cassino.  

3. Gen. Józef Haller – urodził się 13.08.1873 r. w majątku Jurczyce pod Krakowem. Błękitny Generał, który wyzwolił i zaślubił Polskie Morze. W 1920 r. przybył do Pucka, gdzie dokonał symbolicznych zaślubin Polski z Bałtykiem. Haller to jedno z największych nazwisk na emigracji. Ludzie tacy jak On są tymi Polakami, którzy idee niepodległości i wierności przechowują dla następnych pokoleń. Zmarł 4.06.1960 r. w wieku 87 lat w Londynie.  

4. Gen. Romuald Traugutt ps. „Michał Czarnecki” 1826-1864,

5. Płk Józef Konstanty Ramotowski „Wawer” 1812-1888,  

6. Rotmistrz Wiktor Konopko „Grom”, „Sokół”, Szczuczyn, 1912- 1944,

7. Gen. Kazimierz Sosnkowski 1885- 1969,

8. Gen. Józef Dowbor-Muśnicki 1867-1937,

9. Ignacy Jan Paderewski 1860-1941, pianista, kompozytor, mąż stanu i polityk, 

10. Roman Dmowski1864-1939, poseł: Sejm RP i Duma rosyjska, przeciwnik J. Piłsudskiego,   

11. Wincenty Witos 1874-1945, rolnik, polityk PSL, trzykrotny premier Rzeczypospolitej Polskiej, 

12. Gen. Stanisław Maczek 1892-1994,

13. Gen. Tadeusz Rozwadowski 1866-1928, 

14. Gen. Leopold Okulicki „Niedźwiadek” 1898-1946,

15. Gen. Bryg. Stanisław Sosabowski 1892-1967,

16. Ppłk Łukasz Ciepliński „Pług” 1913-1951, 

17. Rotmistrz Witold Pilecki 1901-1948,

18. Por. Janina Lewandowska Dowbor-Muśnicka 1908-1940,

19. Ppor. Danuta Siedzikówna „Inka” 1928-1946, kancelistka, patriotka, sanitariuszka,

20. Major Henryk Dobrzański „Hubal” 1897-1940,

21. Gen. Bolesław Wieniawa Długoszewski 1881-1942,

22. Wachmistrz Józef Franczak 1918-1963.

RYS BIOGRAFICZNY ANNY I ADAMA JAGUSZ W KONTEKŚCIE ICH ZASŁUG 

Anna Jagusz pracę w Zespole Szkół w Szczuczynie rozpoczęła 1.09.1982 r. Od roku 2010 pełniła funkcję dyrektora tej placówki do chwili przejścia (31.08.2021 r.) na emeryturę. 

Dla uczczenia 145. rocznicy urodzin Marszałka staraniem Anny i Adama Jagusz, od 15.12.2012 r. w Zespole Szkół im. Marszałka J. Piłsudskiego powstał Związek Piłsudczyków RP O. w Szczuczynie. Jednocześnie zorganizowali w szkole Izbę Pamięci Marszałka i przez osiem lat funkcjonował tam ZP RP. W kościele pw. Imienia NMP w Szczuczynie 22.05.2016 r. przekazano sztandar Oddziałowi Związku Piłsudczyków RP. Anna Jagusz jest prezesem Oddziału i posiada stopień organizacyjny pułkownika Związku Piłsudczyków RP. Mąż Anny, Adam Jagusz – jest wiceprezesem ZP RP i posiada organizacyjny stopień pułkownika, nadany 18.08.2016 r. w Częstochowie przez gen. dyw. ZP RP Stanisława W. Śliwę, prezesa Zarządu Krajowego Związku Piłsudczyków RP. Izbę Pamięci przeniesiono 26.09.2020 r. do nowej siedziby Związku Piłsudczyków w pomieszczeniach Centrum Muzealno-Warsztatowym po byłym klasztorze.     

Małżeństwo A.A. Jagusz jako nieugięci wolontariusze i patrioci, są prawdziwą legendą Związku Piłsudczyków, a ich aktywność z empatią, gitarą i śpiewem znana jest w szeregach Piłsudczyków regionu, kraju i Białorusi. Będąc nieustannymi społecznikami miłującymi Polskę, spełniają funkcję depozytariuszy idei piłsudczykowskiej, utrwalają tradycje niepodległościowe dla nowych pokoleń. Pp. Jaguszowie tolerują społeczno-patriotyczną aktywność utalentowanego syna Przemysława. Płk Adam Jagusz założyciel Izby Pamięci. Gitarzysta i wokalista jest nestorem długofalowych działań czysto społecznych, doświadczonym i zasłużonym w grupie umiłowanych Piłsudczyków. Otaczany jest powszechnym szacunkiem jako inicjator i twórca nie beneficjanckich, a społecznych i konsekwentnych praktyk. Poświęcanie cennego czasu w ciągłym i prężnym działaniu bez wynagrodzenia, kwestowaniu w wymiarze etycznym, opartym na idealizowaniu celów społecznych – jest godne podziwu i sensem pracy rodziny Jaguszów. W heroicznym etosie gotowi są na trud i poświęcenie. Zatem społecznik to: człowiek wyjątkowy, wewnętrznie uporządkowany, kompetentny, odporny psychicznie, energiczny, skromny, posiadający rzadko spotykane cechy oraz wybitną postawę moralną. Bywa jednak, że nawet za takimi argumentami, ludzie czasem nie dostrzegają wagi zaangażowania społeczników w ich działaniu na rzecz wspólnego dobra. Dzięki inicjatywie, kreatywności i determinacji płk. płk. ZP RP Anny i Adama Jagusz powstała Aleja Pamięci, która jest pierwszą w historii nekropolii szczuczyńskiej. Kosztowny projekt został zrealizowany w ramach budżetu partycypacyjnego duchowieństwa, instytucji, mieszkańców i kosztów własnych pp. Jaguszów.  

PODZIĘKOWANIA I MEDALE DLA WSPIERAJĄCYCH FINANSOWO BUDOWĘ ALEI:   

Adama Andruszkiewicza, Kazimierza Gwiazdowskiego, Bohdana Paszkowskiego, Wandy E. Mieczkowskiej, Moniki Stefańskiej, Artura Kuczyńskiego, Jolanty Budzińskiej, Mirosława Rainko oraz księży: Andrzeja Popielskiego, Władysława Napiórkowskiego, Krzysztofa Malinowskiego, Marka Dembińskiego, Piotra Kapelańskiego, Antoniego Bardłowskiego i Roberta Zielińskiego. 

Pośród osób docenionych znaleźli się: Piotr Nalewajek Nadleśnictwo Pomorze, Dariusz Mytych Nadleśn. Waliły, Andrzej Wyłucki Nadleśn. Ełk, Tadeusz Zawistowski Nadleśn. Rudka, Mariusz Agiejczyk Nadleśn. Hajnówka, Piotr Gołembiewski Nadleśn. Knyszyn, Dariusz Godlewski z Nadleśn. Łomża oraz: gen. bryg. zw. Okręgu Mazurskiego – Władysław Krajewski, Artur Świderski, Stanisław Orłowski, Bolesław Ruszczyk, płk zw. ZP RP Jarosław Wojciechowicz, Tadeusz Kozikowski, Jolanta i Dawid Bargłowscy, Bronisław Błański, Janusz Marcinkiewicz, Magdalena Bargłowska, Klemens Majkowski, Waldemar Wieczorek, Andrzej Juszkiewicz, Waldemar Łaguna, Irena i Kazimierz Rupińscy, Henryk Augustowski, Aldona Wysocka, p. Zakrzewscy. Podziękowano również dla Rodziców najmłodszych Piłsudczyków Okręgu: Emilii i Adama Żebrowskich rodziców Piotrka – śpiewającego Psalm i zapowiadającego program, Elżbiecie Wysockiej, której syn Dawid prezentował się w Poczcie Sztandarowym, Marcie Łynko, mamie Marysi czytającej Modlitwę Wiernych i Czesławowi Remizowicz ojcu Władysława Polaka z Białorusi czytającego po polsku Modlitwę Wiernych.  

Ryngrafy otrzymali: Poseł na Sejm RP Kazimierz Gwiazdowski i ks. proboszcz Jacek Majkowski.

Odznaczeniami uhonorowano: płk. zw. Józefa Bardłowskiego – Orderem Honorowym Związku Piłsudczyków RP, popr. zw. Piotra Żebrowskiego – Srebrnym Krzyżem ZP RP, popr. zw. Dawida Wysockiego – Srebrny Krzyż ZP RP, ks. płk. zw. Marcina Ołtarzewskiego – Medalem 100-lecia Bitwy Warszawskiej „Cudu nad Wisłą” i mjr. zw. Ryszarda Rybaka – Brązowym Krzyżem ZP RP. 

Awanse otrzymali: Bronisław Seweryn Błański – stopień pułkownika związku i Czesław Remizowicz – stopień majora związku.  

Medale Stulecia Odzyskania Niepodległości nadane przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę, otrzymali: Anna i Adam Jagusz. Adam Jagusz otrzymał złoty mikrofon za wokal prezentowany w całym kraju. Dziękujemy za wyjątkowe szczęście wsłuchania się w słowiczy głos Urszuli Bardłowskiej znanej sopranistki ze scen: Madrytu, Barcelony, Polski i Europy. Uroczej solistce akompaniowała pianistka Marta Sulikowska-Godlewska. Urszula, solistka o przemiłej aparycji mieszka w Hiszpanii.  Dla Szczuczyna zaśpiewała ze względu na ojca płk. Józefa Bardłowskiego b. nauczyciela w ZS w Szczuczynie. Białostocczanin należy do ZP RP w Szczuczynie.   

ZAKOŃCZENIE

Po zakończeniu Mszy Św. odśpiewano najsłynniejszą z polskich pieśni patriotycznych, ulubioną przez Marszałka Piłsudskiego – My, Pierwsza Brygada („Legiony”). 

Po przejściu do holu przed wirydarzem, Naczelny Kapelan ZP RP – gen. dyw. zw. ks. Infułat dr Edmund Skalski poświęcił tablicę przy Izbie Pamięci ze zgromadzoną zaskakująco wielką ekspozycją oryginalnych eksponatów. 

W odrestaurowanych pomieszczeniach poklasztornych na Gości czekał poczęstunek.  

*** 

W kontekście uroczystości uważam: „Można się bogacić, stawiać złote kościoły, a jeśli zabraknie nam pamięci historycznej, będziemy jako żołnierze – bez broni i goli”. (Stanisław Orłowski).    

***

Zdjęcia umieszczone w publikacji można pobierać i wykorzystywać bezpłatnie z przywołaniem nazwiska autora. Zezwolenie to, nie dotyczy jedynie elementów odrębnie zastrzeżonych.

Publikacja: Stanisław Orłowski

Patronat medialny: e-Grajewo.pl                  

Data uroczystości: 6.08.2022 r.

Link do filmu Aleja Pamięci w Szczuczynie: https://youtu.be/2lZUyGkNTBQ  

1. Izba Pamięci: https://e-grajewo.pl/wiadomosc,Izba_Pamieci_J._Pilsudskiego,43546.html  

2. W. Konopko Szczuczyn: https://e-grajewo.pl/wiadomosc,Rotmistrz_Wiktor_Konopko,18255.html