Cud nad Narwią

Rekonstrukcja "cudu nad Narwią"
           28 lipca minie 89 lat od rozpoczęcia bohaterskiej obrony Łomży przed bolszewickim najazdem dowodzonym przez generała Michaiła Tuchaczewskiego. Od 28 lipca do 2 sierpnia 1920 roku 700 żołnierzy zapasowego batalionu 33. pułku piechoty, dowodzonych przez kapitana Mariana Raganowicza i wspieranych przez bohaterskich mieszkańców Łomży i okolicznych wsi, powstrzymywało 12 sowieckich dywizji przed dalszym pochodem Armii Czerwonej na zachód Europy. W minioną niedzielę, na piątnickich fortach, podczas II Pikniku Historycznego można było obejrzeć inscenizację obrony Łomży z 1920 roku przygotowaną m.in. przez ZHP Hufiec Nadnarwiański w Łomży, HGRH 33 PP Strzelców Kurpiowskich oraz Stowarzyszenie „Klub Fort”.
          Oddziały kawalerii sowieckiej natarły na forty w Piątnicy wieczorem 28 lipca i w nocy z 28 na 29 lipca 1920 roku, lecz zostały odparte przez 700-osobowy batalion zapasowy 33 Pułku Piechoty w składzie trzech kompanii strzeleckich i jednej kompanii karabinów maszynowych. O świcie 29 lipca po ciężkich walkach na przedpolu Narwi, przebiła się do Łomży cofająca się z Osowca mocno nadwyrężona grupa ppłk Kopy w składzie 101. ochotniczego pułku piechoty i dwóch baterii artylerii polowej. Niebawem nadciągnęły również posiłki z 23. Lidzkiego Pułku Piechoty. Od tego czasu obrona Łomży liczyła około 2600 bagnetów, 24 karabiny maszynowe, 8 dział i 5 czołgów. W dniu 31 lipca natarcie na Łomżę rozpoczęła 12. dywizja sowiecka. Gwałtowne natarcie było skierowane na fort nr 1 i zachodni skraj Kalinowa. Po trzygodzinnej walce natarcie nieprzyjaciela załamało się. 1 sierpnia bolszewicy dalej uporczywie atakowali linie fortów łomżyńskich, jednak mimo wysiłków do wieczora nie odnieśli najmniejszych sukcesów.
          1 sierpnia padła obrona Nowogrodu. Po otrzymaniu tej wiadomości dowództwo obrony Łomży postanowiło powstrzymywać natarcie nieprzyjaciela jeszcze co najmniej jeden dzień, licząc na powodzenia akcji grupy płk. Łuczyńskiego, który z rejonu Zambrowa miał przedostać się do Łomży. O świcie 2 sierpnia oddziały sowieckie ponownie natarły na obrońców Łomży z kierunku zachodniego, wzdłuż szosy Ostrołęka – Łomża oraz z kierunku południowego na fort nr 5 przy Krasce. O godz. 21 dowodzący obroną Łomży generał Baranowski otrzymał rozkaz Naczelnego Dowództwa nakazujący odwrót w kierunku Różana, na skutek którego przed północą załoga Łomży - osłaniając się w odwrocie batalionem zapasowym 33 pp. - opuściła Łomżę i szosą w kierunku Śniadowa rozpoczęła odwrót.
         W pięciodniowych walkach straty obrońców wyniosły 35 poległych i około 300 rannych, razem z mieszkańcami miasta, którzy cały czas bohatersko wspierali polskich żołnierzy. Bitwa nad Narwią miała doniosłe znaczenie strategiczne. Przede wszystkim na 5 dni zatrzymała natarcie wojsk sowieckich w kierunku Warszawy, co zapewniło naczelnemu dowództwu możliwość przegrupowania wojsk i przygotowania bitwy warszawskiej, zwanej dzisiaj „Cudem nad Wisłą”. Marszałek Józef Piłsudski podobno zwykł później mówić, że „bez cudu nad Narwią nie byłoby cudu na Wisłą".

          Oprócz rekonstrukcji wydarzeń z 1920 r. podczas Pikniku Historycznego odbyły się także imprezy towarzyszące: zwiedzanie Fortów i Muzeum Fortecznego, zawody w strzelaniu z broni z czasów II wojny światowej, współczesnej oraz wiatrówek, gry paintballowe, przejażdżki na kucykach, forteczne targi staroci, zjazdy linowe i wiele innych atrakcji. Przedsięwzięcie zostało dofinansowane z budżetu Miasta Łomża - informuje Urząd Miejski w Łomży