17 września obchodzony jest Dzień Sybiraka

Minęły 82 lata od agresji sowieckiej na Polskę. 17 września br. punktualnie o godzinie 12.00. dźwiękiem syren upamiętniono ofiary wydarzeń z września 1939 r. Po podniesieniu flagi na maszt i odśpiewaniu hymnu państwowego przedstawiciele lokalnych władz samorządowych, instytucji i organizacji, delegacje złożyli kwiaty pod Pomnikiem Niepodległości przed budynkiem Urzędu Miasta w Grajewie.

17 września obchodzony jest też Światowy Dzień Sybiraka. Przedstawiciele lokalnych instytucji zapalili znicze przed tablicą upamiętniającą 80. rocznicę ostatniej deportacji ludności ziemi grajewskiej na Sybir.

17 września 1939 r. pod kłamliwym pretekstem „wzięcia w opiekę życia i mienia ludności ukraińskiej i białoruskiej” zamieszkującej wschodnie tereny Polski oraz „wyzwolenia ludu polskiego od nieszczęść wojny”, żołnierze sowieccy wkroczyli na terytorium Rzeczypospolitej. Dla broniącej się przed najazdem niemieckim Polski był to cios w plecy. Państwo polskie zaatakowane z dwóch stron nie było w stanie obronić swojego terytorium. Tego dnia władze Rzeczypospolitej z prezydentem Ignacym Mościckim, premierem Felicjanem Sławojem Składkowskim i ministrami oraz naczelnym wodzem Edwardem Rydzem-Śmigłym zdecydowały o opuszczeniu kraju. W celu zachowania ciągłości państwa polskiego siedziba władz RP miała zostać przeniesiona na terytorium Francji.

Zajęcie ziem polskich przez dwóch okupantów było efektem układu zawartego w sierpniu 1939 r. między hitlerowskimi Niemcami i stalinowskim Związkiem Sowieckim. Do historii przeszedł jako „pakt Ribbentrop - Mołotow”, a jego konsekwencje określane bywają mianem „czwartego rozbioru Polski”. Polacy na zajętych przez Sowietów ziemiach poddani byli licznym represjom. Tracili mienie, wolność i życie. Przedstawiciele polskich elit: żołnierze, policjanci, urzędnicy, padli ofiarą zaplanowanej serii zbrodni, której symbolem stał się Katyń.

Setki tysięcy mieszkańców zajętych ziem zesłano na Syberię. Wielu z sybiraków pozostało na nieludzkiej ziemi na zawsze. Wielu pozostałych przy życiu nie wróciło do Ojczyzny – zachowali oni jednak Polskę i polskość w sercach. Ci, którym dane było wrócić, powrócili do Polski innej niż ta, którą opuszczali. Przez lata sowieckiej dominacji w czasach powojennych pamięć o ich cierpieniach, o wywózkach, o życiu w łagrach, była zakazana albo ściśle reglamentowana.

Dopiero po odzyskaniu przez Polskę suwerenności możliwe było upamiętnienie polskich ofiar i męczeństwa doznanego z rąk funkcjonariuszy państwa sowieckiego. Data 17 września stała się symbolem krzywd doznanych z rąk wschodniego sąsiada – w tym cierpień zesłańców. Po przełomie 1989 r. tego właśnie dnia prawdę o losach Polaków wywiezionych na wschód i więzionych w sowieckich łagrach przypominali żyjący sybiracy oraz ich potomkowie. Zdecydowali oni, że 17 września obchodzony będzie Światowy Dzień Sybiraka. W 2013 r. postanowiono wpisać tę datę katalogu świąt państwowych. „Sejm Rzeczypospolitej Polskiej oddaje hołd wszystkim Polakom zesłanym na Syberię, inne tereny Rosji i Związku Sowieckiego. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej upamiętnia tych, którzy tam  zginęli, tych, którym udało się powrócić do Ojczyzny, tych, którzy osiedli w różnych częściach świata, oraz tych, którzy pozostali w miejscu swego zesłania, gdzie kultywowali polskość” – głosi przyjęta przez aklamację uchwała Izby (sejm.gov.pl)