piątek, 29 marca 2024

Kultura i rozrywka

  • 12 komentarzy
  • 15372 wyświetleń

Sprzątanie grobów (wideo)

Porządkowanie zabytkowych nagrobków na grajewskim cmentarzu rozpoczęłam ze swymi uczniami już w czerwcu bieżącego roku. Potem dołączyli inni.

Oto zestawienie:

czerwiec – pomnik "W Hołdzie Zesłańcom Sybiru" i rozpoczęcie prac przy nagrobku Jana Mysłowskiego, ucznia liceum Krzemienieckiego, jubilata doktora Uniwersytetu Wileńskiego, zm. 7 VIII 1881 r. - uporządkowane przez: Annę Niedźwiedzką i ośmiu gimnazjalistów z klasy II C;

wrzesień – nagrobki: Jana Mysłowskiego (prace końcowe) oraz Stanisława Hanussowskiego, kandydata nauk matematycznych Uniwersytetu Warszawskiego, zm. 4 I 1886 r. i Wacusia Hukowskiego, zm. 3 XI 1885 r. – uporządkowane przez: Annę Niedźwiedzką i troje uczniów klasy III C oraz Marię Jasionowską;

październik – nagrobek ks. Józefa Butanowicza, proboszcza parafii grajewskiej, prałata Kolegiaty Sejneńskiej, zm. 13 XI 1930 r. – uporządkowany przez: Marię Jasionowską, Barbarę i Annę Niedźwiedzkie; nagrobek Józefy z Menkałłów Buszowej, zm. 21 XI 1936 r. i płyta epitafijna Jana Colańskiego, zm. 9 I 1879 r. – uporządkowane przez: dwoje uczniów PG 2, Annę Niedźwiedzką i Marię Jasionowską; nagrobek (+ malowanie ogrodzenia) Szczepana Petrulewicza, zm. w 1850 r. uporządkowali: wychowawcy ŚHP: Renata Kurzątkowska i Bartosz Pietrzak wraz z czterema podopiecznymi, radny Miasta Grajewo, Adam Jankowski, przewodniczący Młodych Demokratów, Jarosław Masłowski, Anna Niedźwiedzka z uczennicą i Maria Jasionowska; nagrobki: Dmitrijewicza Sieldiszewa, zm. 19 III 1926 r. oraz Aleksandra Pietrowicza, zm. 12 VIII 1888 r. i jego syna Władimira – uporządkowali: Marzenna Czajkowska, katechetka z PG 3 wraz z ośmioma podopiecznymi, Maria Jasionowska i Anna Niedźwiedzka; nagrobek Lucyny i Stanisława Żelechowskich, zm. 1 XI 1944 r. i jesienią 1940 r. uporządkowali: grzebalny cmentarza parafialnego, Tadeusz Szymanowski i Anna Niedźwiedzka, krzyż oczyścił Artur Ślicner; pomnik w stylu kapliczkowym Floriana Józefowicza, radcy stanu, b. dyrektora komory, zm. 16 I 1893 oraz nagrobek Antoniego Szyprowskiego, zm. 19 X 1912 r. i płytę epitafijną Zygmunta Kmity, zm. 26 VI 1925 r. uporządkowała Renata Kurzątkowska i czworo jej podopiecznych.

październik – grobowiec Wacława Perlitza, burmistrza Grajewa, zm. 28 IX 1929 r. oraz znajdującą się obok mogiłę nieznanego nam człowieka uporządkowali członkowie Koła Historycznego (12 osób) ze Szkoły Podstawowej nr 1 wraz z opiekunem, Ireną Stypułkowską – taką inicjatywę podjęli 4 lata temu; grób Andrzeja Pacholskiego, starszego strażnika straży granicznej, zm. 12 XI 1930 r. (zginął śmiercią bohaterską jako niewinny syn ojczyzny – napis na nagrobku) uporządkowała Małgorzata Koprowicz wraz z siedemnastoma uczniami klasy I a Publicznego Gimnazjum nr 1; płytę epitafijną Stanisława Łaszewskiego, zm. 27 XII 1923 r. oraz znajdujące się obok: pomnik z mogiłą Antoniego Pieczykowskiego, zm. 25 XII 1970 r. i mogiłę nieznanej osoby uporządkowała klasa VI c ze Szkoły Podstawowej nr 4 wraz z katechetką, Dorotą Lekentą, nagrobek Stanisława Krzesickiego, zm. w 1893 r. oczyściło (i pomalowało krzyż) pięć uczennic Szkoły Podstawowej nr 2 ze swoją wychowawczynią, Marią Smoczek; wierzchnią część grobowca Władysława Witkowskiego, b. inspektora skarbowego, zm. 10 IV 1933 r. i Zygmunta Witkowskiego, dyr. urzędu celnego, zm. 23 VIII 1933 r. uporządkowało pięcioro uczniów klasy II a Liceum Ogólnokształcącego wraz z wychowawczynią, Urszulą Partyką.

listopad – nagrobki odnalezione (widoczne po usunięciu części śmieci na nich leżących przed 1. listopada): Władysława Łuby, zm. 10 VII 1922 r., Oktawii z Cyganowskich Jagodzińskiej, zm. 21 VI 1936 r. i Oktawiana Jagodzińskiego, zm. 16 V 1920 r. oraz znajdującą się obok płytę nagrobną Stefanii Jachimskiej, zm. 7 III 1968 r. oczyścili uczniowie klasy VI c ze Szkoły Podstawowej nr 4 z Dorotą Lekentą; nagrobek kapliczkowy Izabeli z Paszowskich Radwiłłowiczowej oczyściła Anna Niedźwiedzka, dwie mogiły znajdujące się przy zabytkowych nagrobkach uporządkowała A. Niedźwiedzka z uczennicą klasy III c z PG nr 2.


Chcę również zaznaczyć, że osoby mi nieznane uporządkowały kilkadziesiąt starszych mogił i nagrobków, wśród których znalazł się najstarszy nagrobek (wg mego stanu wiedzy) Marii z Pękalskich Dzimińskiej, zm. 12 XII 1872 r. i Adeli z Dzimińskich Żmijewskiej, zm. 24 III 1874 r.

Dziękuję serdecznie wszystkim życzliwym, którzy mnie wspierali w dążeniach do ocalenia tego, co niszczeje, którzy chcieli ze mną rozmawiać i mnie słuchać.
Dziękuję gorąco moim uczniom: i tym byłym, i tym obecnym: Aleksandrowi Bogdanowi, Adamowi Budnemu, Marcie Dubie, Damianowi Dziekońskiemu, Martynie Gąsiewskiej, Adamowi Linkowskiemu, Mateuszowi Nicikowskiemu, Aleksandrze Purwin, a zwłaszcza Izie Soroce.
Dziękuję wszystkim sponsorom, dzięki którym prace na cmentarzu stały się łatwiejsze: Bogdanowi Perkowskiemu, Mieczysławowi Sierakowskiemu, Antoniemu i Tomaszowi Dudzińskim za narzędzia, rekawice, worki, pędzle, farbę. Marii Chwiećko dziękuję za kwiaty, a Jarosławowi Gaweckiemu za znicze, które płonęły na zabytkowych nagrobkach od 29. października do 2. listopada.

Podziękowania kieruję również w stronę: Tomasza Cebelińskiego, Macieja Grabowskiego i Tadeusza Szymanowskiego.
Szczególnego rodzaju podziękowania chcę przekazać Marii Jasionowskiej, która uświadomiła mi, jak ważne jest głośne mówienie o tym, co się robi.
W zorganizowanej akcji uporządkowano 23 nagrobki i 4 mogiły. Pracowało ok. 100 osób.
Widząc efekty pracy innych i swojej (pracowałam prawie 50 godzin przy porządkowaniu nagrobków w tym roku kalendarzowym), cieszę się, jestem pełna optymizmu i nadziei.

           GALERIA ZDJĘĆ  
                            

 Anna Niedźwiedzka – inicjatorka porządkowania zabytkowych nagrobków na grajewskim cmentarzu z 1999 roku



                              

Komentarze (12)

Piękny gest ze strony pani Ani Niedzwieckiej i jej podopiecznych. Wlasnie idąc do domu wieczorem spotkalismy Ją , wracajaca z cmentarza , umęczona, z grabiami, łopata a to było juz ciemno. Wspomniala nam , ze wraca z wielkim zadowoleniem w sercu mimo ,że siły rozmyły sie przy tej pracy. Wspaniala postawa godna nagłośnienia i naśladowania.

To dobrze, że są ludzie, którzy pamiętają o tych, których wśród nas już nie ma i nie ma ich najbiższych wśród nas, a może gdzieś są. Towarzystwo powinno to sprawdzić, może da się odnaleźć rodziny. Kiedyś każda szkoła opiekowała się wyznaczonymi grobami i nikt o tym nie pisał, nie mówił, bo to było czymś normalnym. Może wrócić do tradycji.

Pani Ania jest osobą godną podziwu za swoje czyny.Więcej takich osób i cmentarz będzie jak przystało na miejsce spoczynku.Po tych czynach widać,że nie tylko pieniądze są ważne.A tak na marginesie co robią ludzie odpowiedzialni za stan naszego cmentarza.

To prawda kiedyś sprzątanie grobów było elementem programu wychowawczego uczącego patriotyzmu iak również i tolerancji. Wielu z nas włączało się w te akcję jako wychowawcy klas czy też w ramach działalnośi harcerskiej. Dzisiaj nie jest to popularna dzialalność i chwała pani Ani Niedzwieckiej, za jej wierność i kontynuowanie tradycji. Zgadzam sie , że szkoły powinny wziąść w opiekę zabytkowe nagrobki na naszym cmentarzu. Tylko,żeby spolczników takich jak pani Ania bylo więcej.

Niedźwiecka i Jasionowska pracują za darmo ale mamy nadzieje, że głośno i publicznie podziękuje im burmistrz, proboszcz i Dudziński

Dudziński już im podziękował publicznie - w sobotę na spotkaniu w GIH.

jak pracują społecznie -to podziękowań nie potrzebują -robią to dla siebie, potomnych i nie wiem jeszcze dla... idei; a dudziński to co to jest administrator, właściciel, że musi (musi) podziękować? uważam że nie musi, a na tyle kultury osobistej ma że i tak z czystego serca podziękował pewnie; to jest wszystko praca społeczne, chwała wszystkim którzy cokolwiek w tym temacie robią, a juz zaraz muszą im wszyscy podziekowac, wcale nie muszą, plus na górze mają!

John, masz całkowitą rację. Niby dlaczego Dudziński ma im dziękować? Przecież nie jest on zarządcą ani administratorem cmentarza. Cmentarzem zarządza proboszcz z parafii Trójcy i jeśli już to on powinien im podziękować a nie kto inny.

to prawda kiedyś na harcerstwie i w szkole z klasą sprzątaliśmy groby teraz kiedy jestem na cmentarzu fajnie jest zobaczyć czy ktoś pamięta o tych grobach. A jeszcze bardziej człowiek się cieszy kiedy widzi że są czyste i zadbane. rodzin już można nie odnaleźć ale nasza pamięć zostaje i to piękne kiedy można pójść i zapalić świeczkę tam gdzie juz nie ma rodziny ale sa ludzie który wciąż pamiętają o przeszłości tym ludzi :)

A o LO nikt nie wspomni.

Paulinko- Pani Niedżwiedzka nigdy nikogo nie pominie. Pewnie nie doczytałaś, wiec zacytuję:" wierzchnią część grobowca Władysława Witkowskiego, b. inspektora skarbowego, zm. 10 IV 1933 r. i Zygmunta Witkowskiego, dyr. urzędu celnego, zm. 23 VIII 1933 r. uporządkowało pięcioro uczniów klasy II a Liceum Ogólnokształcącego wraz z wychowawczynią, Urszulą Partyką." Widocznie nikt więcej z LO nie współpracował z inicjatorką porządkowania zabytkowych nagrobków na grajewskim cmentarzu z 1999 roku. Wiele szkół otrzymało do tej Pani numer kontaktowy i ta Pani wszystkich pracujących na cmentarzu wymieniła. Dodam, że jak klikniesz na galerię zdjęć to tam znajdziesz na fotkach również osoby z LO.
Korzystając z okazji, pragniemy z całego serca podziękować Pani Niedżwiedzkiej i Pani Jasionowskiej za to, ze mogłyśmy z Nimi uczestniczyć w tegorocznych pracach porządkowych na Grajewskim Cmentarzu Parafialnym.


Młodzież z OHP też od paru ładnych lat przeprowadza takie akcje.

Dodaj zdjęcie do komentarza (JPG, max 6MB):
Informacja dla komentujących
Redakcja portalu nie ponosi odpowiedzialności za treści publikowane w komentarzach. Zastrzegamy mozliwość opóźnienia publikacji komentarza lub jego całkowitego usunięcia.