Pilarki a zdrowie

Jak bezpiecznie używać pilarek w gospodarstwie rolnym?

    Wiele rodzajów prac w gospodarstwie rolnym wykonuje się przy pomocy pilarek tarczowych, nazywanych powszechnie krajzegami oraz pilarek łańcuchowych. Wypadki przy pracy podczas obsługi tych urządzeń kończą się najczęściej poważnym urazem, trwałym kalectwem lub śmiercią. Warto zapoznać się z zasadami bezpiecznej obsługi tych urządzeń, aby praca stała się bezpieczniejsza.
    Pilarki tarczowe powinny być wyposażone w elementy zabezpieczające takie jak: osłona górna piły, osłona piły pod stołem, klin rozszczepiający, elementy sterownicze, osłona pasów napędowych. Elementy te zapobiegają:
- odrzutowi obrabianego przedmiotu lub fragmentu w stronę operatora,
- kontaktowi palców rąk operatora z wirującą piłą,
- nadmiernemu hałasowi,
- zapyleniu powietrza.
    Istotne jest prawidłowe usytuowanie pilarki. Należy ją ustawić na twardym i równym podłożu i zabezpieczyć przed przesunięciem. Sprawdzić czy osłony i zabezpieczenia są na właściwych miejscach i czy ich stan jest odpowiedni. Sprawdzić czy tarcza piły ustawiona jest centrycznie i nie wychyla się na boki. Ważne jest również odpowiednie zamocowanie klina, aby jego położenie nie zmieniło się pod wpływem przypadkowych udarów, jakie mogą wystąpić podczas obsługi pilarki. Należy zwrócić uwagę na ubranie robocze, które nie powinno być zbyt luźne. Rękawy należy zapiąć lub zawinąć powyżej łokcia. Podczas pracy  należy stosować ochronniki słuchu, maski przeciwpyłowe i okulary ochronne. Nie należy stosować rękawic ochronnych. Wyposażając pilarkę w urządzenia ochronne należy je ustawić, zgodnie z zaleceniami producenta. W czasie cięcia materiału nie można stać na linii możliwego odrzutu, tylko z boku. Należy używać tylko ostrych pił. Wygięte lub pęknięte -  natychmiast wymienić. Na stanowisku pracy zaleca się utrzymywanie porządku, gdyż pozostawione resztki drewna mogą doprowadzić do potknięcia lub upadku. Niedopuszczalne jest usuwanie odpadów ze stołu ręką, przy obracającej się tarczy. Stanowisko pracy powinno być też wyposażone w popychacze i inne pomocnicze wyposażenie ochronne.   
    Przenośne pilarki łańcuchowe są bardzo niebezpiecznymi maszynami zwłaszcza w rękach niedoświadczonego użytkownika. W rolnictwie maszyny te stosuje się do ścinania drzew i obcinania ich gałęzi oraz  cięcia drewna na opał.
    Użytkownik, który po raz pierwszy ma do czynienia z pilarką  powinien  koniecznie zapoznać się z instrukcją obsługi lub przejść odpowiednie szkolenie.
Do zjawisk niebezpiecznych przy pracy pilarką, które należy wziąć pod uwagę, aby uniknąć wypadku  należą:
- kontakt z ruchomą piłą łańcuchową,
- odbicie powstające na skutek niekontrolowanego ruchu prowadnicy do góry,
- hałas podczas długotrwałej pracy,
- drgania, które mogą być przyczyną powstania choroby wibracyjnej,
- zakleszczenie się piły łańcuchowej,
- pęknięcie drewna w czasie przecinania,
- warunki zewnętrzne i terenowe utrudniające pracę takie jak śliskie i nierówne nawierzchnie,
- porażenie prądem.
    W celu ich uniknięcia, podczas pracy należy stosować środki ochrony indywidualnej: hełm ochronny, osłonę twarzy, ochronniki słuchu, rękawice antywibracyjne, ochronne spodnie z materiału odpornego na przecięcie oraz obuwie ze stalowymi noskami i podeszwami zapobiegającymi ślizganiu. Pilarkę spalinową uruchamiamy trzymając lewą ręką za uchwyt przedni, przyciskając jednocześnie do ziemi uchwyt tylny. Niedopuszczalne jest uruchomienie pilarki trzymanej w powietrzu. Następnie należy sprawdzić działanie elementów sterowniczych: hamulca piły łańcuchowej oraz układu smarowania łańcucha tnącego. Podczas pracy należy przestrzegać następujących zaleceń:
- trzymać pilarkę oburącz podczas pracy,
- nigdy nie wykonywać cięć na wysokości powyżej ramion, stojąc na drabinie lub wspinać się    na drzewo, aby wykonywać tam cięcie,
- nie ciąć końcówką prowadnicy i unikać zetknięcia górnej części prowadnicy z twardymi przedmiotami,
- unikać cięcia górną krawędzią prowadnicy, ponieważ grozi to odbiciem pilarki,
- obrabiane drzewo umieszczać na stabilnym podłożu,
- pilarkę w czasie pracy ustawiać w taki sposób, aby żadna część ciała nie znajdowała się na linii cięcia piły łańcuchowej,
-  nie pozostawiać włączonej pilarki bez nadzoru i włączonego hamulca,
- pilarkę przenosić trzymając za uchwyt przedni z wyłączonym silnikiem i włączonym hamulcem, prowadnicą skierowaną do tyłu i zabezpieczoną osłoną.
    Przedstawione powyżej zasady bezpiecznej pracy zmniejszą liczbę wypadków występujących przy pozyskiwaniu i obróbce drzewa w gospodarstwie rolnym.


                                Marek Markiewicz
                                Placówka Terenowa  KRUS
                                w Bielsku Podlaskim