Matkom Sybiraczkom

POLSKIM MATKOM SYBIRACZKOM ORAZ TYM, KTÓRZY POMOGLI RODZINIE TRUSZKOWSKICH W POWROCIE Z SYBERII

      W kościele parafialnym pw. Św. Stanisława BM w Niedźwiadnej, 23 czerwca 2013roku, odbyła się uroczystość poświęcona Polskim Matkom Sybiraczkom. Mszę Św. celebrował proboszcz ks. Roman Łempicki, jako administrator parafii od 2013 roku. 
      Po zakończeniu Mszy i wysłuchaniu pieśni pt.”List do Boga”, dyrektor Szkoły Podstawowej w Niedźwiadnej Ewa Grunwald, wstępnym przemówieniem rozpoczęła program literacko-muzyczny. Niepokonanym, polskim matkom, męczennicom XX wieku i Bożej Matce hołd złożyli uczniowie. 

      Wspomnienia przekazane przez inicjatora uroczystości Jana Truszkowskiego, w narracji ludzi bardzo młodych, nie tylko przygnębiały i zmuszały do refleksji, ale wyciskały łzy podczas słuchania nieznanej dotąd opowieści.
W czerwcu 1941 roku m. in. rodzinę Truszkowskich, Rosjanie pozbawili własnego domu i wywieźli w głąb syberyjskiej tajgi na długotrwałe konanie. 
      Podczas inscenizacji nasuwały się niezadane głośno pytania. Czym zasłużyli na pogardę, śmierć i poniewierkę Polacy, których historia okradła z wolności, czasu, zdrowia, życia i godności? Czy to oni byli szczególnymi wybrańcami losu do balansowania na granicy życia i śmierci? W pytaniach retorycznych można jednak doszukać się odpowiedzi. Tak oni! To po wymordowaniu takich jak oni, można było nieporównywalnie łatwiej tworzyć zaplanowany, nowy, komunistyczny ład w Polsce i Europie.  
Tylko pewnej części skazanych: nauczycieli, prawników, księży, policjantów… oraz ludzi zamożnych udało się powrócić w 1946 roku. Wracali z zawszonym tobołkiem i ze śmiercią trzymaną pod zdrętwiałą ręką, z syberyjskiego - raju rozpaczy. Dziwne jest to, że jak jesteśmy biedni, to nami gardzą, a jak bogaci, to nas nienawidzą. W jakiej sytuacji mamy być, żeby nas szanowano, albo byśmy wzajemnie się miłowali? Pomijając te rozważania rodzina p. Truszkowskich powrócić mogła do kraju dopiero po dalszych 15 latach przyznanej im bardzo szczodrze kary.  
Jan Truszkowski, jako niesubordynowany zesłaniec, jeden z bohaterów spotkania w Niedźwiadnej, powrócił na wpół pieszo przemierzając 5 tys. km. Po drodze miał za przyjaciół: głód, ból, lęk, łzy, co razem tworzyło rozpacz. Nie łatwo jest w to uwierzyć tym, którzy wychowali się w całkowicie odmiennych warunkach i tym, którym kłamliwa historia przetwarzana dla ideologicznych i masowych potrzeb, wbijała do głowy inne uzasadnienia albo milczenie pod groźbą wyroków, którymi zamiast prawa rządziła polityka.
Wyselekcjonowani do wywiezienia za Bajkał, to - wrogowie Ludu.  
A może skazani na los włóczęgów urodzili się niepotrzebnie? Ich pobyt na świecie sprawił tyle zamieszania i kłopotu dla Rosji carskiej i sowieckiej, która mimo minimalnych zmian do dziś nie świeci czystą kartą humanitaryzmu.  

      „Bóg się mamo nie pomylił. Ja, który nigdy nie powiem mama, ja, który nigdy nie zawołam tata, (…). Bóg się mamo nie pomylił – narodziłem się z miłości.”– śpiewali w duecie spokojnym, wprost profesjonalnie brzmiącym głosem młodzi ludzie – organistka i Tomasz Samełko z Niedźwiadnej. Wysyłane w eter słowa i dźwięki zdawały się potwierdzać zarówno trwogę jak i wrażenia pewności, że Bóg się nie pomylił, bo mylić się nie może.  

      Matka Jana Truszkowskiego z pielgrzymki do Częstochowy w roku 1936 przyniosła ryngraf, niewielki metalowy krążek z wizerunkiem Matki Boskiej. Z nim rodzina pojechała na Sybir i z nim w kieszeni Jan pokonał drogę śmierci, jemu też zawdzięcza życie. Ryngraf ten przekazał do Izby Pamięci w Szkole Podstawowej w Niedźwiadnej, jako najbliższej jednostce oświatowej dla swojego miejsca urodzenia.
Dziś, Jan Truszkowski 82 letni Sybirak, nauczyciel w stanie spoczynku, były dyrektor LO w Kolnie, poeta, prozaik (…) dziękuje Matce Najświętszej za opiekę. Hołd dla niej składa za siłę przetrwania i przyrzeka Matce z ryngrafu, że świadectwem swojego życia skłaniać będzie innych do oddawania się w Jej opiekę.
To czyn zasadny i jedyny dla katolika. Nie ma takiej siły, która skłaniałaby go do wyrażania wdzięczności dla sowieckiej przemocy i zdradzieckiego mordu na różnym tle. Trwa w nas świadomość, że to nie był „ojciec” Stalin specjalista od maskowania wszelkich mordów, to nie byli nasi bracia ze wschodu, którzy gwałcąc utarte przez wieki prawa wojny, zabijali swoich i obcych. Spotkania z Sybirakami, którym koszmar komunizmu śnić będzie się aż do naturalnej śmierci, skłaniają do refleksji i są dowodami, że to miły handelek nie tworzy przyszłości tylko otwarcie archiwów, przyznanie się do mordu i poddanie się ocenie przez historyczną prawdę. A jest zgoła inaczej. Kłam piętrzy się aż do piekła bram, a prokomunistyczny jad rozlewa się po krajach jak stalinowska, brunatna trucizna. Zakonspirowani bohaterowie zła odradzają się w nowych pokoleniach, zajmują stanowiska i dają o sobie znać głosem zgłodniałych wilków na Syberii.   
 
      Do świadomości najmłodszego pokolenia niech dotrze wiedza o tamtej doli Polaków, aby wiedzieli jak żyć, żeby im nie zgotowano podobnego losu. Podane ilości osób nie są dotychczas w pełni znane. Jedynie w dwóch wywózkach przez Rosjan na Sybir 13. 04. 1940 roku i 20. 06. 1941 roku wywieziono Polaków wskazywanych przez kolaborantów palcami dla NKWD: z miasta Szczuczyn 106 osób, z gminy Szczuczyn 225 osób, z gminy Wąsosz 51 osób. Razem z gminy i miasta Szczuczyn oraz gminy Wąsosz wywieziono na Sybir 382 osoby. Innych rozstrzeliwano pod dowolnymi murami, w rowie na „górze Barańskiej”, itd. Do dziś nie wiemy, gdzie i jak zaginęli nam Szczuczyniacy, których kierunku wywozu, ani miejsc pochówku nie znamy, jak Antoni Brzeski i inni.
      Jan Truszkowski z wielkim szacunkiem odnosi się do wszystkich ludzi, a szczególnie do swoich współcierpiących, solidarnie nazywanych: siostrami, braćmi, matkami i ojcami. Powstała z nich sybiracka rodzina. Mimo przeżycia i powrotu do Polski, wspomnienia sybirackiej golgoty wyciskają łzy nawet dla ludzi tak twardych, bo zahartowanych w ujemnej temperaturze niedoli, co widać to na jednym ze zdjęć.
Przy każdej okazji Jan wymienia ich nazwiska: Szewczuków, Dobrzyckich, Helenę Karwowską i Edmunda Niedźwiedzkiego, Ninę Żyłko, Przezdzieckich, Brajczewskich, Jonkajtysów, Piechowskich, Szymanowskich i wielu, wielu innych. 
      Sybiracy, zostawiając garść wspomnień dla braci w wierze, zebranych w zabytkowej świątyni, dziękują niezwykle serdecznie dla: organizatorów, nauczycieli, wspaniałych wykonawców inscenizacji, księdza proboszcza i dla cierpliwych słuchaczy wypełniających kościół. 
Akt sybirackich wspomnień Jan Truszkowski dedykuje Matkom, jako podziękowanie za powrót do Ojczyzny, która jest nam tak wszystkim droga - Polska.  

 “Przed Tobą chylę czoło,
Z szacunkiem głowę kłonię…
Całuję spracowane
Twoje Matczyne dłonie,
Które z mocą nadludzką,
Z czułą siłą kochania,
Były tarczą - opoką
W trudnych chwilach zesłania.”

Tekst, filmy i zdjęcia: Stanisław Orłowski
1.Bóg się mamo nie pomylił: http://youtu.be/xXBd40WKGKw
2.Jan Truszkowski - Sybirak: http://youtu.be/6_VIlEdxNl4
3.Burmistrz Szczuczyna A. Kuczyński:http://youtu.be/jrHSer4i1JY

 GALERIA ZDJĘĆ

ZOBACZ TEŻ:
W stepach Kazachstanu/1: http://e-grajewo.pl/wiadomosc,W_stepach_Kazachstanu_1,13457.html
W stepach Kazachstanu/2: http://alpa.e-grajewo.pl/wiadomosc,W_stepach_Kazachstanu_2,13549.html
W stepach Kazachstanu/3: http://e-grajewo.pl/wiadomosc,W_stepach_Kazachstanu_3,13703.html